سید علی‌اکبر محتمشی‌پور در سال 1325 در تهران به دنیا آمد. او تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسه علوی گذراند و در سال 1340 برای فراگیری دروس حوزوی راهی حوزه‌های علمیه تهران، قم و نجف شد و در محضر علمایی چون امام خمینی (ره)، آیت‌الله‌العظمی سید ابوالقاسم خویی، آیت‌الله سید حسن بجنوردی و آیت‌الله میرزا باقر زنجانی کسب علم کرد و از همان دوران نوجوانی با درک محضر امام (ره) به جمع نهضت اسلامی رهبر فقید انقلاب پیوست و در سال 1341 در حالی که تنها 16 سال سن داشت برای اولین بار توسط رژیم شاه دستگیر شد.

با تبعید امام (ره) به ترکیه و پس از آن به نجف عراق، محتشمی‌پور هم در سال 1345 راهی نجف شد و در حوزه علمیه این شهر در محضر امام (ره) به ادامه تحصیل دروس حوزوی پرداخت. محتشمی‌پور در عراق چندین بار توسط رژیم بعث عراق دستگیر شد و آخرین بار چند روز پیش از سفر امام به پاریس هنگامی که برای فراهم کردن مقدمات اقامت امام و همراهانشان در سوریه مامور شده بود، در فرودگاه بغداد دستگیر و برای همیشه از عراق اخراج شد. پس از آن در پاریس به امام پیوست و مسئول ارتباطات دفتر امام در نوفل‌لوشاتو شد.

با پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 1357، محتشمی‌پور تا سال 1359 به عنوان یکی از اعضای دفاتر امام در تهران و قم به فعالیت پرداخت و در سال 1359 از سوی بنیانگذار انقلاب اسلامی به عنوان عضو هیئت منتخب ایشان برای بررسی وضعیت بنیاد مستضعفان و نماینده امام، عضو شورای سرپرستی سازمان صدا وسیما و مدیر صدای جمهوری اسلامی ایران انتخاب شد.

محتشمی‌پور در سال 1360 به عنوان سفیر جمهوری اسلامی ایران راهی سوریه شد و تا سال 1364 در دمشق خدمت کرد. از جمله اقدامات مهم او در سوریه، تشکیل گروه‌های اسلامی در منطقه شام به ویژه حزب‌الله لبنان و ایجاد هسته‌های مقاومت اسلامی در فلسطین بود. در بهمن 1362 سرویس‌های امنیتی رژیم صهیونیستی با ارسال یک بسته انفجاری برای محتشمی‌پور، او را مورد هدف یک حمله تروریستی قرار دادند و او در این حادثه انفجار بمب تا مرز شهادت پیش رفت و در اثر آن از ناحیه چشم، گوش و هر دو دست آسیب دید و یک دست او از مچ قطع شد. 

با تشکیل دولت دوم میرحسین موسوی در سال 1364، او به عنوان وزیر کشور به مجلس معرفی شد و با گرفتن رای اعتماد از مجلس دوم، تا سال 1368 وزارت کشور را بر عهده داشت. با انشعاب در جامعه روحانیت مبارز و تشکیل مجمع روحانیون مبارز در سال 1366، محتشمی‌پور که به جناح چپ جمهوری اسلامی گرایش داشت به این گروه سیاسی روحانی پیوست و عضو شورای مرکزی مجمع روحانیون مبارز شد.

محتشمی‌پور در سال 1368 پس از پایان وزارت به عنوان یکی از مشاوران سیاسی رهبر انقلاب اسلامی برگزیده شد و در همان سال به عنوان نماینده مردم تهران به مجلس سوم شورای اسلامی راه یافت و به عنوان رئیس کمیسیون دفاع و دبیر کل گروه بین‌المجالس در مجلس شورای اسلامی انتخاب شد. او در سال‌های 1369 و 1370 مدیر مسئول مجله توقیف شده "بیان" بود.

با تشکیل دولت سید محمد خاتمی در سال 1376، محتشمی‌پور به عنوان مشاور اجتماعی رئیس‌جمهور برگزیده شد و در انتخابات مجلس ششم بار دیگر به عنوان نماینده مردم تهران راهی پارلمان شد و این بار ریاست فراکسیون اکثریت (جبهه دوم خرداد) را بر عهده گرفت.

ریاست کمیته علمی کنفرانس بزرگداشت بیستمین سالگرد شهادت حاج سید مصطفی خمینی (ره)، ریاست کمیته علمی ستاد صدمین سالگرد میلاد امام خمینی (ره)، دبیر کلی کنفرانس بین‌المللی حمایت از قدس و حمایت از حقوق مردم فلسطین و ریاست مجمع سازمان‌های غیردولتی فعالان حامی آزادی قدس شریف، دبیرکلی مجمع بین‌المللی پارلمانی‌های مدافع مساله فلسطین در بیروت و نایب‌رئیسی هیات امنای موسسه بین‌المللی قدس در بیروت از دیگر فعالیت‌های وی به حساب می‌آید.

محتشمی‌پور در انتخابات سال 1384 رئیس ستاد انتخابات مهدی کروبی بود و در انتخابات سال 1388 ریاست کمیته صیانت از آرای ستاد میرحسین موسوی را به عهده گرفت و پس از وقایع بعد از انتخابات 88، کم کم به حاشیه سیاست ایران رفت. او پسرعموی فخرالسادات محتشمی‌پور همسر مصطفی تاجزاده است. محتشمی‌پور در سال 1390 به عراق رفت و 10 سال پایانی عمر خود را در نجف گذراند.

با شیوع ویروس کرونا، حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید علی‌اکبر محتشمی‌پور به بیماری کووید-19 مبتلا شد و پس از مدتی دست و پنجه نرم کردن با این بیماری، بامداد دوشنبه 17 خرداد 1400 در شهر نجف درگذشت.

منبع: ایسنا