از سال 1396 تاکنون، بانک مرکزی همواره آمار چک های مبادله شده را در سایت خود به نشانی https://www.cbi.ir/ منتشر می کند و اهمیت انتشار این آمار از بعد از تصویب قانون جدید چک دو چندان شده است؛ چرا که به وسیله ارزیابی این آمار می‌توان هم از تاثیرات قانون جدید چک بر معاملات و هم از میزان گردش مالی به وسیله چک مطلع شد و با وجود اهمیت این آمار، اما بانک مرکزی که می‌بایست مطابق روند همیشگی خود آمار مربوط به مهر ماه را در این ماه منتشر می‌کرد، هنوز این اقدام را عملی نکرده است و این تأخیر در انتشار آمار اگر به معنای توقف این روند شفاف‌سازی اطلاعات باشد، اقدامی است که جلوی انجام بررسی کارشناسانه را می‌گیرد و مسئولین و پژوهشگران بانکی را در دستیابی به اطلاعات و ترتیب دادن اقداماتی که مشکل صاحبان کسب و کارها با چک را حل کند، با مشکل مواجه می‌شود.

تاثیرات قانون جدید چک بر معاملات چه بود؟

همان طور که در نمودار زیر مشاهده می شود، با استفاده از آماری که بانک مرکزی منتشر کرده است، نسبت ارزش چک های برگشتی به مبادله شده در یک سال منتهی به شهریور 1397 برابر با 19درصد و نسبت ارزش چک های برگشتی به مبادله شده در یک سال منتهی به شهریور 1400 برابر با 12 درصد شده است. بنابراین نسبت ارزش چک های برگشتی به مبادله شده با کاهش 37 درصدی همراه بوده است. البته این در حالی است که از بهمن ماه سال 1398 و با آغاز شیوع کرونا در کشور، انتظار می رفت که رکود ایجاد شده در بازار به علت شیوع کرونا، تاثیر زیادی بر افزایش آمار چک های برگشتی داشته باشد.

این بدان معناست که اگر روند یک ساله منتهی به شهریور 1397 (همان روند قبل از اجرای قانون جدید چک) همچنان ادامه دار می بود، نسبت ارزش و تعداد چک های برگشتی به مبادله شده در سال 1400 باید به ترتیب 37 درصد و 40 درصد بیشتر از آن چیزی که اکنون اتفاق افتاده است می شد، که این به معنای افزایش ضرر و زیان کسب و کارها از طریق مبادله با چک‌ها است.

اطلاعات مربوط به دسته چکهای جدید نیز در گزارشات ارائه شود

در گزارشاتی که تاکنون بانک مرکزی منتشر کرده است، مهمترین اطلاعات ارائه شده شامل تعداد و ارزش چک های مبادله شده، برگشتی و وصول شده است. اما با اجرای قانون جدید چک و انتشار دسته چک های جدید در بازار و الزامی شدن ثبت و تائید اطلاعات چک در سامانه صیاد از ابتدای سال 1400، انتظار می رود تا از این پس، بانک مرکزی آماری که تاکنون نیز منتشر کرده است را به تفکیک دسته چک های جدید و قدیمی ارائه دهد.

علاوه بر این، بانک مرکزی باید برخی اطلاعات چک های جدید که دانستن آنها لازم است نیز در گزارشاتی که منتشر می کند، ارائه دهد؛ از جمله این اطلاعات می توان به آمار ماهانه تعداد ثبت، تائید و انتقال چک، آمار ماهانه تعداد کل ثبت رد دریافت چک انجام شده در سامانه صیاد توسط دریافت کنندگان چک آن هم به تفکیک کاربران حقیقی و حقوقی اشاره کرد.

منبع: تسنیم