امروز (دوشنبه) وزارت نفت و جهاد دانشگاهی با حضور «جواد اوجی» وزیر نفت در حاشیه نمایشگاه توانمندی‌ها و دستاوردهای جهاد دانشگاهی سه تفاهم‌نامه بومی‌سازی و یک ابلاغ قرارداد امضا کردند.  
برپایه این گزارش، قرارداد بومی‌سازی فناوری و تجهیزات سریع الاحداث فرآوری نفت خام در آزادگان جنوبی به ظرفیت 50 هزار بشکه ابلاغ شد که بر این اساس، ظرفیت تولید نفت از آزادگان جنوبی در چهار سال آینده با سرمایه گذاری 70 میلیون دلاری افزایش خواهد یافت. 
علاوه بر آن تفاهم‌نامه بازسازی و نوسازی ناوگان حفاری، امضای تفاهم‌نامه تصفیه پساب صنعتی واحد بهره‌برداری نفت قشم و امضای تفاهم‌نامه بومی‌سازی فناوری و خرید 59 حلقه کدیل دستگاه لوله مغزی سیار نیز به امضا رسید.

قرارداد با شرکت ملی حفاری با هدف افزایش پایداری و ضریب ایمنی دستگاه‌های حفاری، افزایش توان و آماده به‌کار بودن دستگاه‌های حفاری، امکان اخذ گواهینامه‌های بین‌المللی و حضور در بازارهای بین‌المللی، کاهش میزان مصرف قطعات یدکی، فعال سازی دستگاه های غیرفعال و غیره امضا شده است.
همچنین مجموعه لوله مغزی سیار (COILED TUBING ) مشتمل بر یک دستگاه کنترل‌کننده (COILED TUBING UNIT) و کلاف انتقال دهنده جریان به چاه (COILED TUBING REEL ) است. این مجموعه جایگزین مناسبی برای دکل‌های حفاری در عملیات احیا، راه اندازی و رفع موانع در چاه‌های نفت و گاز کشور است که نقش محوری در ازدیاد برداشت و احیاء چاه‌های کم بهره و بی‌بهره دارد.
دستگاه کنترل کننده عملیات پیشتر توسط جهاد دانشگاهی و چند سازنده داخلی دیگر بومی‌سازی شده است، اما ساخت کلاف لوله مغزی سیار تاکنون در انحصار چند شرکت محدود آمریکایی،کانادایی، اروپایی و چینی  بوده است. با ساخت داخلی این تجهیز، ایران در خاورمیانه به‌عنوان نخستین و در آسیا دومین کشور دارنده این فناوری خواهد بود.

بر اساس استاندارد API 5S , 5C7 هر کلاف لوله مغزی پس از 100 هزار فوت عملیات در چاه باید جایگزین شود. با در نظر گرفتن 2 عملیات رانش در هرماه توسط هر دستگاه لوله مغزی سیار و تعداد 21دستگاه لوله مغزی سیار تحت مالکیت شرکت‌های تابعه نفت (ملی حفاری ایران، مناطق نفت‌خیز جنوب و نفت فلات قاره) سالیانه حدود 63 کلاف لوله مغزی سیار  مورد نیاز است. با وجود حدود 20 دستگاه لوله مغزی سیار شرکت‌های سرویس دهنده خصوصی در مجموع تعداد کلاف مورد نیاز در سال حدود 120 کلاف پیش بینی می شود.
قرارداد در حال انعقاد بر اساس تقاضای اعلام شده از  سوی شرکت های تابعه نفت به تعداد 59 رول است که صرفه جویی ارزی مستقیم حاصل از ساخت داخل این قرارداد در مقایسه با خرید خارجی از برند های امریکایی و اروپایی در شرایط تحریم  حدود سه میلیون دلار  و در صورت تامین کامل 120 رول نیاز سالیانه صنعت نفت افزون بر 6 میلیون دلار خواهد بود.
در قالب این قرارداد ظرفیت خالی لوله سازان داخلی با بهینه سازی خط تولید و منطبق کردن با الزامات تولید لوله های مغزی سیار  مورد استفاده قرار می گیرد که منجر به اشتغال‌زایی مستقیم وغیر مستقیم در خط تولید کلاف برای حدود 100 نفر خواهد شد.

سایز مورد استفاده در عملیات چاه‌ها 4/1 1 و 2/1 1 و 2 اینچ است که متداول ترین سایز 2/1 1 است. هر کلاف در این قرارداد بر اساس اعلام نیاز متقاضی 16 هزار و 500 فوت طول  (حدود پنج کیلومتر) و اندازه قطر خارجی آن 2/1 -1  اینچ  و وزن هر کلاف آن حدود 15 تن و جمعا 885تن وزن دارد. 

ورق های موردنیاز از نظر ارزشی حدود  30 درصد کل قرارداد را تشکیل می دهد. با توجه به توانمندی موجود در کشور، کلاف موضوع قراداد از نظر قطر داخلی بصورت یکسان و یکپارچه ساخته خواهد شد و در فاز توسعه توانمندی امکان ساخت کلاف با قطر داخلی متغیر در طول لوله مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در فاز نخست، ورق طویل مورد استفاده برای تحویل 15 درصد کالای موضوع قرارداد از خارج تامین می شود که بر اساس نقشه راه اعلام شده توسط جهاد دانشگاهی  و امکان‌سنجی توانمندی ساخت ورق ها در داخل کشور، تامین ورق طویل نیز از فولادسازان داخلی انجام خواهد شد. 

بومی سازی تجهیزات و فناوری های صنعت نفت به عنوان یکی از اولویت های وزارت نفت عنوان شده است. اکنون ساخت داخل 10 گروه کالایی پر مصرف در صنعت نفت در دستور کار است.

منبع: ایرنا