حسن بهشتی‌پور در پاسخ به این سوال که مذاکرات وین به مرحله‌ای رسیده که دو طرف پیشنهادهای خود را روی میز گذاشته و طرف مقابل را به تصمیم‌گیری فرا می‌خوانند و امروز احیای برجام به تصمیم کدام طرف بستگی دارد و آیا در تهران اتفاق نظر وجود دارد یا خیر گفت: این تصمیم دو طرفه است. یعنی ایران و آمریکا یک طرفه تصمیم نخواهند گرفت، بلکه هر دو طرف باید تصمیم بگیرند از کدام خواسته خود بگذرند تا به توافق برسند. 

وی افزود: من دسترسی به محتوای توافق ندارم اما آقای نبویان نماینده مجلس نکاتی را از کنگره آمریکا مطرح کردند که نشان از بی اطلاعی او از روند مصوبات کنگره در آمریکا را دارد. به طور مثال گفت روی موضوعاتی توافق می‌کنند که در گذشته وجود داشته و همان مشکلات ادامه خواهد داشت. نبویان معتقد بود بدون آنکه مسئله کاستا لغو شود، توافق صورت می‌گیرد. در حالی که آن مسئله ارتباطی به برجام نداشت. درست است که کنگره آمریکا تحریم‌هایی را علیه ایران انجام داده که در چارچوب برجام نبود اما اگر قرار بود ایران براساس خواسته خود که خواستار لغو کلیه تحریم‌ها شده بود پیش‌ برود، مذاکره‌ای اتفاق نمی‌افتاد. 

بهشتی پور ادامه داد: به همین دلیل ایران خواستار لغو تحریم‌های ذیل قرارداد برجام شد و مذاکره به جریان افتاد. یعنی اگر ایران درخواست لغو قانون کاستا را هم می‌کرد مذاکره به نتیجه نمی‌رسید چون دولت آمریکا مدعی است کنگره وقتی قانونی را تصویب کرده ما نمی‌توانیم درباره آن مذاکره کنیم و باید خود کنگره قانون خود را لغو کند. رئیس جمهور آمریکا طبق اختیاری که دارد می‌تواند هر 90 یا 120روز اجرای تحریم‌ها را به تعویق بیاندازد که حالا باید دید آن را پذیرفته است یا خیر؟ 

وی افزود: آقای نبویان به شکلی صحبت کردند که رای کنگره که در اصل منظورشان همان مجلس سنا بود، کفایت می‌کند. او به این واقعیت توجه نکرده که یکسری از نمایندگان دموکرات از جمله آقای مندز که به عنوان رئیس کمیسیون سیاست خارجی مجلس سنا فعالیت می‌کند مخالف برجام است و اگر برجام بخواهد به کنگره برود شاید یک سوم رای را هم نیاورد چه برسد که دوم سوم آرا را به دست آورد تا قانون قبلی را کنار بگذارند. بنابراین باید منتظر متن توافق جدید ماند تا بعد بتوان بر سر آن تحلیل کرد. 

بهشتی‌پور در پاسخ به این سوال که ایران همواره گفته به ضرب‌الاجل غرب اعتقاد ندارد و البته به دنبال فرسایشی کردن مذاکرات نیست در این مقطع زمانی چقدر عنصر زمان اهیمت دارد و هر دو طرف تا چه مدت می‌توانند به برجام زمان دهند، گفت: واقعیت این است که هرچه زمان بگذرد ضرر و زیان بیشتری را می‌دهیم. درست است که ما علاوه بر اینکه نمی‌خواهیم از خط قرمز عبور کنیم مقاومت می‌کنیم، نباید واقعیت را انکار کنیم که هرچه زمان می‌گذرد هزینه‌ها و ضرر و زیانی که روی دست ملت ایران گذاشته بیشتر شده است. 

وی افزود: اگر بتوانیم هرچه زودتر به یک توافق خوب برسیم، بهتر است. باید تلاش کرده و اگر می‌شود انعطاف نشان دهیم تا به یک توافق برسیم. زیرا توافق خوب می‌تواند به اینکه در وضعیت اقتصادی به موقعیت نرمالی برسیم، کمک کند. بعد از وضعیت عادی می‌توانیم تاثیر تحریم را در اقتصاد کم و کمتر کنیم و آن زمان است که سلاح تحریم از دست غربی‌ها خارج شده و نمی‌توانند بر ما فشار وارد کنند. حداقل باید امروز وضعیتی را ایجاد کنیم که در اقتصاد کشور فضای جدیدی به وجود بیاید. 

این کارشناس مسائل بین‌الملل در پاسخ به این سوال که تنش میان آمریکا و روسیه چقدر می‌تواند بر مذاکرات تاثیرگذار باشد؟ اگر مذاکرات شکست بخورد آیا این تنش را می‌توان به عنوان یکی از دلایل مطرح کرد، گفت: اولا من شکستی در این مذاکرات متصور نیستم. مذاکرات حتما به نتیجه می‌رسد. چون هر دو طرف به این نتیجه نیاز دارند. اختلاف روسیه و آمریکا ممکن است در رقابت‌هایی که در صحنه بین‌الملل دارند تاثیرگذار باشد اما در موضوع برجام بین این دو اشتراک نظر وجود دارد و بعید است روسیه و آمریکا بخواهند از برجام برای تاثیرگذاری روی رفتار یکدیگر استفاده کنند. واقعیت این است که اگر امروز توافق اعلام شود، تاثیر مثبتی روی بازار نفت خواهد گذاشت و به علت بحران اوکراین که قیمت نفت بالا رفته ممکن است متوقف شده و حتی کاهش یابد. 

وی افزود: اگر توافق اعلام شود، تاثیر موقتی دارد اما اثرات میان‌مدت و بلندمدت برجام روی امنیت بین‌المللی است و با توجه اینکه روسیه و آمریکا روی موضوع عدم اشاعه سلاح هسته‌ای با هم اشتراک نظر دارند، بعید است برجام اسیر اختلاف روسیه و آمریکا در موضوع اوکراین شود. 

بهشتی پور درباره سفر رئیس تیم مذاکره‌کننده ایران به وین گفت: بازگشت آقای باقری به ایران برای مشورت با عالی‌ترین مقام‌ها بود که تصمیم جمعی را گرفته و حالا دوباره به وین بازگشته است. نمی‌توانم پیش بینی کنم که در همین دور مذاکرات توافق می‌شود یا خیر اما به شما قول می‌دهم توافق می‌شود. حالا چه زمانی؟ آن را نمی‌دانم. 

وی در پاسخ به این سوال که افق پیش روی برجام در دو حالت توافق و عدم توافق چگونه است، گفت: دو طرف اصلی مذاکره به دلایل مختلف به برجام نیاز دارند و من شکستی برای مذاکرات متصور نیستم. بنابراین رسیدن به توافق زمانبر است یعنی دیر و زود دارد اما سوخت و سوز ندارد. اگر توافق انجام شود تاثیر اولیه آن روی بازار نفت است که غرب تلاش می‌کند شوکی به آن بدهد تا جلوی افزایش قیمت نفت را بگیرد. 

بهشتی‌پور افزود: از طرف دیگر توافق، فضای مثبتی را ایجاد می‌کند تا ایران در صنایع نفت و گاز سرمایه‌گذاری بیشتری انجام دهد چون این اتفاق در بلندمدت جواب می‌دهد. از سوی دیگر بازار خیلی خوبی برای ایران در کشورهای اروپایی، ژاپن و کره جنوبی فراهم می‌شود تا نفت خود را صادر کند. علاوه بر سرمایه‌گذاری بحت فناوری هم مطرح است. چون صنایع نفت و گاز در حوزه آب فناوری بسیار پیشرفته‌تری نسبت به خشکی دارند. بنابراین باید بپذیریم که از فناوری روز دنیا عقب هستیم و به این توافق نیاز داریم تا از این فناوری پیشرفته برای به روز شدن صنایع نفت و گاز خود برای تامین بازارهای آینده ایران استفاده کنیم. 

منبع: ایلنا