جدیدترین تعریف امنیت غذایی که تقریباً همه منابع معتبر جهانی بر آن توافق دارند عبارت است از دسترسی همه مردم در تمام اوقات به غذای سالم و کافی برای داشتن زندگی سالم و فعال. تأمین امنیت غذایی یکی از اهداف اساسی جوامع بشری در تمام ادوار تاریخ و یکی از مهمترین ارکان حقوق فردی و امنیت انسان و جامعه محسوب می‌شود. محققان در پژوهشی تاثیر افزایش سطح عمومی قیمت‌ها را بر بهداشت مواد غذایی بررسی کرده‌اند.

در این پژوهش که توسط محمود بخشی نژاد، از گروه حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی شهر کرد انجام شده، آمده است:«این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر شیوه انجام کار از نوع پژوهش های توصیفی است که به بررسی همبستگی بین متغیرها می‌پردازد و از نظر بعد زمانی نیز، از نوع پژوهش های پس رویدادی بوده و از اطلاعات گذشته استفاده می‌کند.»

به گفته ی این محقق، شوک های اقتصادی اثر قابل توجه و معناداری بر متغیرهای اسمی و حقیقی در اقتصاد هر کشور دارند. یکی از شیوه های موثر در اقتصاد، شوک‌های پولی است. با توجه به ترکیب درآمدهای حاصل از صادرات نفت و درآمدهای حاصل از سیاست کسری بودجه، فروش ارز از سوی بانک مرکزی و همچنین سیاست‌های بانکی در مورد اعطای تسهیلات، زمینه برای وقوع شوک‌های پولی در کشور فراهم است. یکی از متغیرهای متاثر از وقوع شوک‌های پولی، آلودگی مواد غذایی و تهدید سلامت مردم و نهایتا تهدید امنیت غذایی در کشور است. از این رو، در مطالعه حاضر، اثر شوک‌های پولی بر آلودگی میکروبی مواد غذایی شامل اشریشیاکلی، استافیلوکوکوس و سالمونلا مورد بررسی قرار گرفته است.

بر اساس نتایج این مقاله، نرخ ارز حقیقی بر آلودگی میکروبی اثر مثبت دارد. اثر مثبت نرخ ارز حقیقی بر آلودگی میکروبی مواد غذایی به این دلیل است که با افزایش نرخ ارز، صادرات محصولات بخش کشاورزی برای صادرکنندگان از سودآوری بیشتری برخوردار میگردد و این امر باعث می‌شود که با صادرات بیشتر، تامین تقاضای داخلی با محدودیت مواجه شده، قیمت محصولات در بازار داخلی افزایش یافته و نهایتاً باعث می‌شود محصولات غذایی ناسالم و دارای بار آلودگی وارد بازار داخلی گردند.

در این مقاله بیان شده است:«علاوه بر این، افزایش نرخ ارز باعث افزایش قیمت داخلی و خارجی نهاده تولید شده و نهایت از طریق افزایش هزینه تولید قیمت تمام شده محصول و در نتیجه قیمت مواد غذایی را افزایش دهد به همین ترتیب قیمت محصولات وارداتی نیز افزایش خواهد یافت و گسترش باره آلودگی مواد غذایی توزیع شده در بازار داخل را باعث می شود.»

نویسندگان این مقاله می گویند: بر اساس نتایج این مطالعه سرانه حقیقی دارای اثر معنی دار و منفی بر آلودگی میکروبی مواد غذایی است. با توجه به کشش درآمدی موادغذایی، با افزایش درآمد حقیقی مردم، تقاضا برای مواد غذایی با کیفیت و سالم افزایش می یابد. البته با افزایش درآمد حقیقی مردم تقاضا برای مواد غذایی به همان میزان افزایش پیدا نمی کند و به عبارت دیگر در درآمدهای بالاتر سهم مواد غذایی در سبد مصرفی خانوارها کمتر می‌شود.

در این پژوهش آمده است: «بدین ترتیب با افزایش درآمد سرانه حقیقی مردم، قیمت مواد غذایی با کاهش مواجه می‌گردد. شوک‌های مثبت پولی نیز دارای اثر معنی دار و مثبتی بر آلودگی میکروبی مواد غذایی است. با افزایش عرضه پول در اقتصاد قیمت مواد غذایی رو به افزایش خواهد بود. افزایش قیمت مواد غذایی، گرایش به مواد غذایی ناسالم را افزایش می‌دهد. ضریب برآوردی نشان می‌دهد با یک درصد افزایش در شوک مثبت پولی، شاخص بار آلودگی 46 درصد افزایش پیدا می‌کند.»

بر اساس آن چه در این مطالعه آمده است، افزایش نقدینگی باعث افزایش تقاضا برای کالاها شده و این فشار تقاضا باعث می‌شود که قیمت‌ها روند افزایشی به خود بگیرند. حال اگر این افزایش نقدینگی با دوره‌هایی مواجه شود که بخش کشاورزی به لحاظ طبیعت تولید این بخش، نتواند به تقاضای مازاد پاسخگو باشد. در این صورت افزایش قیمت ها و بار آلودگی مضاعف خواهد بود مسئولین معمولاً برای رفع این مشکل در کشور به واردات مواد غذایی متوسل شده و نیاز بازار را مرتفع می‌کند که به نوبه خود تصمیم تولیدکنندگان بخش کشاورزی را برای دوره‌های آتی تحت تاثیر قرار داده و باعث می‌شود که نوسان و توانایی طولانی تولید در بخش ادامه داشته باشد.

این مقاله در دومین شماره ششمین دوره نشریه میکروب شناسی مواد غذایی منتشر شده است. 

منبع:ایسنا