---

رمزگشایی از پایگاه سری ارتش

رونمایی از پایگاه سری پهپادی ارتش حائز نکات قابل توجهی در خود بود؛ نکاتی از جمله تسلیحات و تجهیزاتی که برای نخستین بار در آن به نمایش درآمدند.

روز گذشته پایگاه سری و زیرزمینی پهپادی 313 ارتش جمهوری اسلامی ایران برای نخستین بار با حضور سرلشکر محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح به نمایش درآمد؛ ظرفیتی جدید در حوزه قدرت پهپادی کشور که این قدرت نوظهور طی ماه‌های گذشته به شکل فزاینده‌ای در مرکز توجه‌ها به ویژه توجه دشمنان کشورمان قرار داشته است.

ارتش جمهوری اسلامی ایران از سال‌های میانی دهه 90 با ورود جدی به حوزه پهپادی، قدرت‌افزایی خود در این عرصه را آغاز کرد و در سه سال گذشته این قدرت افزایی به اوج خود رسید و تبدیل به یک قدرت بالغ و اثرگذار در قدرت بازدارندگی کشور شد. در این بازه زمانی، توان پهپادی که تا پیش از این محور آن نیروی هوایی ارتش بود، به سایر نیروهای ارتش (زمینی، پدافند هوایی و دریایی) نیز تسری یافت و هر چهار نیروی ارتش به صورت مستقل توانمندی‌های منحصر به فردی در حوزه ماموریتی خود شدند.

امروز در حوزه سامانه‌های بدون سرنشین ریزپرنده‌هایی با ابعاد بسیار کوچک تا پرنده‌هایی با طول بال چندین متر و با ابعاد یک جگنده در اختیار یگان‌های مختلف ارتش جمهوری اسلامی ایران قرار دارد که هرکدام از این پرنده‌ها ماموریت خاص خود را انجام می‌دهند. پهپادهایی که با استفاده از آنها هم نوار طولانی مرزی کشورمان رصد می‌شود و هم در آب‌های سرزمینی و مرزهای دریایی کشورمان، مسلح پرواز می‌کنند تا اگر کوچکترین تهدیدی علیه آب‌های سرزمینی ایران وجود داشته باشد، با تسلیحات دقیق و نقطه‌زن خود هر تهدیدی را در نطفه سرکوب کنند.

آنگونه که اعلام شده، پایگاه پهپادی 313 ارتش در عمق چند صد متری زمین قرار دارد و مطابق با تصاویر به نمایش در آمده از این پایگاه 10 نوع از پهپادهای مختلف ارتش در این پایگاه به نمایش درآمده است. پهپادهایی که در این پایگاه به نمایش درآمدند تعدادی از سرآمدترین سامانه‌های بدون سرنشین پرنده کشور است که در لیست زیر نام و ماموریت آنها را مشاهده می‌کنید:

نام پهپاد	ماموریت
کمان 22	چند منظوره پهن‌پیکر
فطرس	چند منظوره پهن‌پیکر
کمان 12	چند منظوره
مهاجر 6	مراقبتی، شناسایی، رزمی
ابابیل 5	مراقبتی، شناسایی، رزمی
کرار 3	بمب افکن
کرار رهگیر	رهگیری هوایی
حیدر 2	انتحاری-کروز
امید	انتحاری
آرش	انتحاری

از سوی دیگر در میان سامانه‌های بدون سرنشین و تسلیحات به نمایش در آمده در این پایگاه، نکات جدید و قابل توجهی وجود دارد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.

** نمایش تسلیحات جدید پهپادهای ارتش

نخستین نکته از این پایگاه، به نمایش درآمدن تسلیحات جدیدی است که بر روی پهپادهای ارتش استفاده می‌شود. در این پایگاه علاوه بر به نمایش درآمدن انواع تسلیحاتی که پیش از این برای استفاده روی پهپادهای ارتش به نمایش در آمده بود مانند بمب‌های سری قائم، موشک الماس، بمب‌های بالدار بالابان و موشک آذرخش، دو سلاح جدید نیز به نمایش در آمد.

حیدر 1 که یک موشک کروز است، پیش از این برای شلیک از روی بالگردهای ارتش (بالگرد بل 214) به نمایش درآمده بود؛ با این حال در پایگاه پهپادی 313 ارتش برای نخستین بار از آن بعنوان یک موشک کروز قابل شلیک از پهپاد نام به میان آورده شد که قابلیت شلیک از پهپادهای پهن‌پیکری مانند کمان22 و فطرس را دارد.

برد این موشک 200 کیلومتر است و سرعت آن در لحظه اصابت به هدف 1000 کیلومتر بر ساعت است که به دلیل نزدیکی سرعت اصابت آن به سرعت صوت، می‌تواند ابزار بسیار موثری برای عملیات رزمی بر علیه اهداف ثابت و متحرک باشد.

آنگونه که از تصاویر منتشرشده قابل برداشت است، موشک حیدر 1 بر روی دماغه خود از یک جستجوگر اپتیکی برخودار است که قابلیت هدایت اپتیکی این موشک را در فاز نهایی برخورد فراهم می‌کند. حیدر نخستین موشک کروز ایرانی است که قابلیت شلیک از پهپاد را پیدا کرده است.

سلاح دیگری که در این پایگاه برای نخستین بار به نمایش درآمد، موشک هواپایه شفق بود که این سلاح نیز پیش از این برای شلیک از بالگردهای تهاجمی هوانیروز ارتش توسعه یافته بود و در پایگاه پهپادی 313 بعنوان یکی از تسلیحات پهپادی ارتش برای شلیک از پهپادهای کمان 22 و کرار به نمایش درآمده بود.

شفق موشکی ضدزره است که قابلیت شلیک‌کن فراموش‌کن دارد و برد آن تا 20 کیلومتر نیز می‌رسد. این موشک قابلیت نفوذ در زره‌های واکنشی زره‌پوش‌های دشمن را نیز دارد.

** نمایش تجهیزات خودحفاظتی پهپادهای ارتش

با توسعه سامانه‌های پدافندی در بردهای مختلف برای مقابله با هواپیماهای بدون سرنشین به ویژه پهپادهای انتحاری و پرسه‌زن، یکی از تهدیدهایی که برای انجام عملیات‌های پهپادی وجود دارد، احتمال هدف قرار گرفتن آنها توسط سامانه‌های پدافند هوایی است. برای مقابله با این تهدید روش‌های مختلفی از جمله اقدامات جنگ الکترونیک و ایجاد اخلال بر روی رادارهای سامانه‌های پدافندی وجود دارد.

در پایگاه پهپادی 313 ارتش، برای نخستین بار یک پاد خودحفاظتی بر روی پهپادهای کمان 12 به نمایش درآمده که علاوه بر قابلیت ایجاد اخلال بر روی رادارهای سامانه‌های پدافندی دشمن، این امکان را دارد که اگر هم موشکی به سمت پهپاد شلیک شود، با پرتاب Chaff/Flare موشک شلیک شده را که چه راداری و چه حرارتی باشد منحرف کند.

برخورداری از چنین قابلیتی باعث می‌شود تا هواپیماهای بدون سرنشین ارتش بتوانند در فضایی امن‌تر و با دقت بیشتری عملیات خود را که می‌تواند عملیات بر علیه اهداف ثابت و متحرک و ... باشد را اجرا کنند.

** تمرکز ارتش بر پهپادهای پهن‌پیکر؛ فروند پنجم کمان 22 از راه رسید

پهپادی که در این پایگاه به طور ویژه مورد توجه قرار گرفته است پهپاد کمان 22 است؛ این پهپاد هم‌اکنون پرچمدار قدرت پهپادی ارتش است که علتش پهن‌پیکر بودن آن و توانایی حمل طیف گسترده‌ای از انواع محموله‌های رزمی (بمب، موشک) و جنگالی و اپتیکی است.

برد 3000 کیلومتری، مداومت پرواز 24 ساعته در کنار قابلیت حمل 300 کیلوگرم محموله این امکان را به کمان 22 داده است که بتواند تمامی ماموریت‌هایی که برای یک پهپاد قابل انجام است را اجرا کند.

اما نکته‌ای که در این پایگاه پیرامون کمان 22 قابل توجه است، در کنار قابلیت‌های جدیدی که برای حمل سلاح توسط آن در نظر گرفته شده مانند حمل موشک‌های شفق و حیدر 1، خودنمایی فروند پنجم ساخته شده از این پهپاد در بازه زمانی بسیار کم است به طوریکه پس از رونمایی از فروند اول آن در اسفندماه 1399، اکنون شاهد رونمایی از فروند پنجم آن در فاصله کمتر از 2 سال هستیم که نشان‌دهنده عزم ارتش برای توسعه ناوگان پهپادهای پهن‌پیکر و راهبردی خود است.

** حیدر 2، تلفیق پهپاد و کروز در عملیات رزمی

حیدر 2 دستاورد جدید و خاص پهپادی ارتش جمهوری اسلامی ایران است که در این پایگاه به نمایش درآمده است؛ ظاهر این پهپاد شباهت زیادی به موشک‌های کروز دارد و از یک موتور مینی‌جت برخوردار است. در حقیقت این سامانه که تلفیقی از موشک کروز و پهپاد است قابلیت‌های هردوی این سامانه‌ها را در خود دارد.

در این سامانه، تلفیق ظرفیت‌های موشک کروز و پهپاد سامانه‌ای را به وجود آورده که اولا از سکوهای پهپادی می‌تواند به پرواز درآید و مشابه پهپاد قابل هدایت و کنترل است و هم مشابه یک موشک کروز می‌تواند اهداف مشخص شده را با قدرت انفجار بالا مورد هدف قرار بدهد.

این پهپاد به دلیل سرعت بالایش که نزدیک به سرعت ماخ است، قابلیت‌های زیادی را برای هدف قرار دادن اهداف ثابت و متحرک فراهم می‌آورد.

** شفق؛ سلاح جدید کرارها

از دیگر نکات قابل توجه در پایگاه پهپادی ارتش، تسلیح پهپادهای کرار با موشک ضدزره و هوابه‌زمین شفق است که برای نخستین بار این موشک بعنوان سلاح پهپاد کرار به نمایش در می‌آمد.

پهپاد کرار یکی از پهپادهایی است در کشورمان که تا کنون تسلیحات بسیار زیادی بر روی آن نصب شده است که از جمله آنها موشک آذرخش، بمب بارشی سیمرغ، بمب بالابان، بمب یاسین، بمب‌های MK-82 و تیربار است.

** عملیاتی شدن پهپاد فطرس

به نمایش در آمدن پهپاد فطرس در این پایگاه پس از سال‌ها که اخبار مختلفی پیرامون آن مطرح می‌شد نیز در نوع خود قابل توجه است و بیانگر این است که ارتش جمهوری اسلامی ایران خواهان بکارگیری و عملیاتی کردن این پهپاد در سازمان رزم خود است.

فطرس پهپاد ساخت شرکت هواپیماسازی ایران (هسا) است و به دلیل ابعاد بزرگش از مداومت پرواز بالا (30 ساعت) برخوردار است می‌تواند تا ارتفاع 25 هزارپایی پرواز کند.

برد فطرس 2000 کیلومتر است و انواع تسلیحات پهپادی از جمله بمب‌های قائم، موشک الماس و موشک‌های ضدزره قائم 114 بر روی آن قابل نصب است.

در پایگاه پهپادی ارتش علاوه بر تسلیحات فوق، موشک کروز حیدر 1 نیز بعنوان یکی از سلاح‌های این پهپاد معرفی شده است.

** رخ‌نمایی انتحاری خاص ارتش

یکی دیگر از پهپادهایی که حضور آن در این پایگاه قابل توجه است، پهپاد انتحاری و ضدتشعشع امید است. امید جدیدترین دستاورد ارتش در حوزه پهپادهای انتحاری است که اولین بار در رژه روز ارتش سال جاری به نمایش درآمد و به دلیل شباهت ظاهری آن به پهپاد هاروپ رژیم اشغالگر قدس، رونمایی از آن سر و صدای زیادی در محافل خبری و تحلیلی جهان به راه انداخت.

امید علاوه بر اینکه قابلیت حمله به انواع اهداف ثابت و متحرک را دارد، کارویژه‌اش اما یک ماموریت خاص است و آن هدف قرار دادن رادارها و سامانه‌های پدافندی دشمن! در حقیقت امید با برخورداری از جستجوگرهای تشعشعی، می‌تواند تشعشعات ساطع شده از سامانه‌های راداری دشمن را کشف و به سمت آنها برود.

امید از نظر ظاهری یک پهپاد موتور پیستونی است که در طراحی بدنه آن در قسمت جلوی پهپاد از پیش‌بال (کانارد) استفاده شده است و از نوع ضدتشعشع و برای هدف قرار دادن سامانه‌های راداری است. مشخصات این پهپاد به صورت رسمی تاکنون اعلام نشده است، اما بر اساس حدس و گمان مبتنی بر ابعاد آن می‌توان برد تا 2000 کیلومتری و قابلیت حمل سرجنگی 20 تا 30 کیلوگرمی را برای آن در نظر گرفت.

 

منبع: ایرنا