۱۳۹۹/۸/۵ - ۰ : ۳۰
طرح نهایی اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری
طرح نهایی اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری
گزارش کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در خصوص طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران در دستورکار جلسات علنی هفته جاری مجلس شورای اسلامی قرار دارد.
طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری مرداد ماه امسال در صحن علنی پارلمان اعلام وصول شد و به منظور بررسی جزئیات آن به کمیسیون شوراها و امورداخلی کشور ارجاع شد.
پس از انتشار متن طرح اولیه قانون اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری، انتقادات زیادی نسبت به مفاد آن مطرح شد و بسیاری از وکلای ملت بر اصلاح جزئیات این طرح تاکید کردند.
پس از آن طرح اصلاح شده اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری در جلسه علنی روز 27 مهرماه اعلام وصول شد و در دستورکار این هفته مجلس قرار گرفت.
مهمترین بخشهای طرح نهایی اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری به شرح زیر است:
🔺 کمیسیون شوراها در جمعبندی خود راجع به طرح اولیه اصلاح قانون انتخابات ریاستجمهوری پیشنهاد کرده که حداقل سن 45 سال و حداکثر 70 سال برای نامزد ریاستجمهوری در نظر گرفته شود.
🔺همچنین داوطلبان ریاستجمهوری موظفند برای هریک از حوزههای«فرهنگی-اجتماعی»، «سیاسی»، «اقتصادی»، «بین المللی» و «امنیتی - دفاعی» هرکدام حداقل 1 نفر (مجموعا 5 نفر) به عنوان مشاور به هنگام ثبتنام معرفی کنند.
🔺در صورت درخواست داوطلبان ریاست جمهوری، ارزیابی برنامه آنها از طریق مصاحبه با مشاوران موضوع این ماده توسط شورای نگهبان انجام میپذیرد.
🔺معرفی مشاوران باید منضم به رضایتنامه کتبی افراد معرفی شده باشد.
🔺درصورت معرفی داوطلب از سوی احزاب ملی یا جبهه های سیاسی موضوع قانون نحوه فعالیت احزاب و گروههای سیاسی، داوطلب از معرفی مشاورین موضوع این ماده معاف خواهد بود.
🔺نکته مهم: این طرح اینک باید در صحن علنی مجلس بررسی و در صورت تصویب به تایید شورای نگهبان نیز برسد؛ لذا این طرح نهایی نیست.
متن زیر طرح اصلاح شدهای است که کمیسیون شوراها و امورداخلی کشور پس از بررسی در دستورکار مجلس قرار داده است(در انتهای خبر نیز متن طرح اولیه آمده است).
بسمه تعالی
طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات ریاست جمهوری
ماده 1
ماده 35 قانون انتخابات ریاست جمهوری مصوب 1364/4/5 با اصلاحات و الحاقات بعدی به شرح ذیل اصلاح میشود:
ماده 35- داوطلبان ریاستجمهوری باید واجد شرایط اختصاصی و عمومی ذیل باشند:
الف) شرایط اختصاصی داوطلبان ریاست جمهوری به شرح ذیل است:
1.رجال مذهبی و سیاسی
2.ایرانی الاصل و تابع ایران
3.مدیر و مدبر
4.حسن سابقه، امانت و تقوا
5.مؤمن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور
ب) داوطلبان ریاست جمهوری جهت احراز شرایط اختصاصی موضوع بند «الف» باید واجد شرایط عمومی ذیل باشند:
1.داشتن مدرک تحصیلی حداقل کارشناسی ارشد یا معادل آن مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یا وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی و یا مرکز مدیریت حوزه های علمیه
2.حداقل سن 45 سال تمام و حداکثر سن 70 سال تمام در هنگام ثبت نام
3.برخورداری از سلامت و توانایی جسمی و روانی کافی، جهت ایفای مسئولیت ریاست جمهوری
4.داشتن کارت پایان خدمت یا معافیت دائم قانونی
5.عدم محکومیت به جرائم اقتصادی و انتخاباتی، جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور، اقدام بر ضدنظام جمهوری اسلامی ایران، ارتداد، خیانت در امانت و جرائم علیه عفت عمومی
تبصره - در صورتی که اتهامی در خصوص جرائم موضوع این بند متوجه داوطلبی باشد که واجد شرایط مقرر در این قانون است، شورای نگهبان پس از استماع توضیحات داوطلب در موارد اتهامی و أخذ مدارک مربوطه و حسب لزوم دریافت گزارش یا توضیحات از مراجع ذی صلاح، نسبت به صلاحیت داوطلب تصمیم گیری می نماید.
6.عدم محکومیت کیفری مؤثر و عدم محرومیت از حقوق اجتماعی
7.نداشتن سوء سابقه امنیتی و عدم وابستگی به گروههای غیرقانونی
8.عدم مؤثربودن درتحکیم رژیم سابق و وابستگی به آن
9.عدم سابقه استعمال یا اعتیاد به مواد مخدر و روانگردان
10.سابقه تصدی حداقل مجموعاً 8 سال در مناصب ذیل:
الف- مقام سیاسی موضوع بندهای «الف» تا «ج» ماده (71) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 1386/7/8
ب- معاون رؤسای قوای سهگانه
پ- دبیر شورای عالی امنیت ملی یا دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام
ت- رئیس کل بانک مرکزی
ث- رئیس دیوان محاسبات کشور
ج - استاندار استانهای بالای دو میلیون نفر جمعیت
چ- شهردار شهرهای بالای سه میلیون نفر جمعیت
ح- رئیس سازمانها و نهادهای دولتی و مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی در سطح ملی
خ- فرماندهان عالی نیروهای مسلح با جایگاه سرلشگری و بالاتر
د- رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در سطح کشور
تبصره 1- تشخیص و احراز شرایط نامزدهای ریاستجمهوری در چارچوب نظر تفسیری شورای نگهبان در خصوص «تعریف و اعلام معیارها و شرایط لازم برای تشخیص رجال سیاسی، مذهبی و مدیر و مدبر بودن نامزدهای ریاست جمهوری» موضوع بند «5-10 سیاست های کلی انتخابات»، برعهده شورای نگهبان میباشد.
تبصره 2- وزارت کشور صرفاً در صورتی اقدام به ثبت نام داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری می نماید که مطابق تشریفات مقرر در ماده (55)، واجد شرایط مقرر در اجزای «1»، «2»، «4»، «5»، «6» و «10» بند (ب) این ماده بوده و مدارک مثبته در این خصوص را به هنگام ثبت نام ارائه نمایند.
تبصره 3- داوطلبان ریاستجمهوری موظفند به هنگام ثبتنام، سوابق قابل ارزیابی در خصوص تصدی مسئولیتها و مدیریتهای محوله را ارائه دهند.
ماده 2
یک ماده بهشرح ذیل بهعنوان ماده (35) مکرر1 به قانون الحاق میشود:
ماده 35 مکرر 1-احراز شروط جز(1) بند (الف) ماده (35) این قانون از طریق بررسی معیارهای زیر انجام میشود:
الف) معیارهای رجال مذهبی:
1.اعتقاد و التزام عملی به ولایت مطلقه فقیه
2.ثبات و استواری در اعتقاد و التزام به عقاید، احکام و اخلاق اسلامی از جمله انجام واجبات و تقید به ترک محرمات و اشتهار به آن
3.بهرهمندی از اطلاعات لازم در حوزه اعتقادات و اصول دین و مذهب در حد اثبات حقانیت دین اسلام و مذهب تشیّع
4.احساس مسئولیت نسبت به امور دینی مردم و ترویج ارزشهای دینی و انقلابی در جامعه، از جمله اعتقاد عملی به انجام فریضه امر به معروف و نهی از منکر و بزرگداشت شعائر دینی
5.صداقت در گفتار و عدالت در رفتار با بررسی سوابق از جمله در گزارشهای مرتبط با سمتها و مسئولیتها و ارائه آمارهای مرتبط
ب) معیارهای رجال سیاسی:
1.بهرهمندی از اطلاعات لازم و قدرت تحلیل در خصوص مبانی شکلگیری نهضت امام خمینی (ره) و نظام اسلامی و استمرار آن
2.تعهد و التزام عملی به نظام جمهوری اسلامی ایران، انقلاب اسلامی و قانون اساسی و همچنین درک و آشنایی نسبت به اصول این قانون و حدود صلاحیتها و جایگاه قوای سهگانه و سایر نهادهای اساسی نظیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، مجلس خبرگان رهبری، شوراها و نیروهای مسلح
3.داشتن مواضع روشن و عملکرد شفاف راجع به جریانهای غربگرا و واگرا و طرفداران نظام سلطه در کشور و تهدیدات و فتنه های بعد از انقلاب اسلامی
4.شناخت و آگاهی عمیق نسبت به امور داخلی، منطقه ای و بین المللی و نیز قدرت تحلیل مسائل جاری و آتی مبتنی بر مبانی و معیارهای انقلابی از قبیل حفظ استقلال همهجانبه و تمامیت ارضی کشور، عدم تعهد و گرایش به قدرتهای سلطهگر، حمایت از مبارزه حقطلبانه مستضعفین در برابر مستکبرین و دفاع از حقوق همه مسلمانان
5.سابقه تلاش همهجانبه در تأمین و حفظ حقوق شهروندی و آزادیهای قانونی و مشروع، وحدت ملی و تقویت آن، مصالح نظام اسلامی، منافع ملی و ترجیح آن بر منافع شخصی، گروهی، قومی و حزبی
تبصره-أخذ یا داشتن تابعیت و یا اقامت دائم از کشورهای بیگانه توسط داوطلب، والدین، همسر و فرزندان از مصادیق عدم التزام و تعهد به انقلاب و نظام جمهوری اسلامی ایران تلقی می شود.
ماده 3
یک ماده به شرح ذیل به عنوان ماده (35) مکرر2 به قانون الحاق میشود:
ماده (35) مکرر2- مقصود از «ایرانیالاصل» مذکور در جزء (2) بند (الف) ماده (35) این قانون، شخصی است که از پدر و مادر ایرانی که تابعیت اصلی ایرانی دارند، متولد شده باشد و منظور از «تابع ایران» مذکور در بند فوق، شخصی است که تابعیت اصلی ایرانی داشته باشد.
تبصره-اتباع ایرانی که تابعیت کشور دیگری را دارند و از آن اعراض نکردهاند و اشخاص غیر ایرانی که تابعیت ایران را کسب کردهاند، نمی توانند در انتخابات ثبت نام نمایند.
ماده 4
یک ماده به شرح ذیل بهعنوان ماده (35) مکرر3 به قانون الحاق میشود:
ماده (35) مکرر 3- احراز شروط جزء (3) بند (الف) ماده (35) این قانون، از طریق بررسی معیارهای زیر انجام میشود:
الف) معیارهای مدیر:
1.تجربه، کفایت، لیاقت، کارآمدی و آشنایی با موضوعات کلان مدیریتی مربوط به صلاحیتها و مسئولیتهای رئیس جمهور از جمله مدیریت کلان امنیت کشور، مالی و بودجهای، اداری و نیروی انسانی، سیاسی، اقتصادی و تقنینی
2.داشتن سوابق پیگیری اجرای عدالت و مبارزه در برابر فقر و فساد و تبعیض
3.اعتقاد راسخ به قانونگرایی و پایبندی به قوانین و مقررات به همراه نظمپذیری و انضباط در عملکرد
4.شایستهگزینی و داشتن روحیه کار گروهی و جهادی و توانایی کادرسازی و هماهنگی و کارآمدسازی ساختارها به همراه بهسازی آنها
5.سادهزیستی و پرهیز از اشرافیگری از جمله دقت و حساسیت نسبت به استفاده از بیتالمال و حفظ آن
6.حساسیت نسبت به فساد و برخورد با تخلفات و انحرافات پس از آگاهی نسبت به آنها به ویژه در رابطه با فساد و تخلفاتِ نزدیکان و وابستگان و برخورد بدون اغماض با آنها
7.مشورتپذیری و نقدپذیری در انجام وظایف و مسئولیتها و مسئولیتپذیری و پاسخگویی نسبت به اقدامات و عملکرد خود
ب) معیارهای مدبر:
1.توانایی شناسایی بهموقع مسائل و ضرورتهای مورد نیاز کشور و اولویتبندی امور و توانایی برنامهریزی جهت آینده کشور
2.توانایی پیشبینی آسیبها، تهدیدها، مزیتها و فرصتها و توان اتخاذ راهکارهای مناسب و تصمیمهای حساس، کلان و ضروری
ماده 5
یک ماده به شرح ذیل بهعنوان ماده (35) مکرر4 به قانون الحاق میشود:
ماده (35) مکرر 4- در راستای احراز شرایط مقرر در اصل 115 قانون اساسی و نیز توانایی اجرای اصل 134 قانون اساسی مبنی بر مسئولیت رئیس جمهور در تعیین برنامه و خط مشی دولت، داوطلبان ریاستجمهوری موظفند به هنگام ثبتنام، برنامه مکتوب خود را در حوزههای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ارائه نمایند. برنامه مزبور باید بهنحوی تنظیم شود که از لحاظ کمی و کیفی قابل ارزیابی باشد.
ماده 6
یک ماده به شرح ذیل بهعنوان ماده (35) مکرر5 به قانون الحاق میشود:
ماده (35) مکرر 5-داوطلبان ریاستجمهوری موظفند برای هریک از حوزههای«فرهنگی-اجتماعی»، «سیاسی»، «اقتصادی»، «بین المللی» و «امنیتی - دفاعی» هرکدام حداقل 1 نفر (مجموعا5 نفر) به عنوان مشاور به هنگام ثبتنام معرفی نمایند. درصورت درخواست داوطلبان ریاست جمهوری، ارزیابی برنامه ی آنها از طریق مصاحبه با مشاوران موضوع این ماده توسط شورای نگهبان انجام می پذیرد.
تبصره 1- معرفی مشاوران باید منضم به رضایتنامه کتبی افراد معرفی شده باشد و هر فرد صرفاً برای یکی از نامزدها میتواند به عنوان مشاور معرفی شود.
تبصره2- درصورت معرفی داوطلب از سوی احزاب ملی یا جبهه های سیاسی موضوع قانون نحوه فعالیت احزاب و گروههای سیاسی، داوطلب از معرفی مشاورین موضوع این ماده معاف خواهد بود.
ماده 7
ماده (37) قانون به شرح ذیل اصلاح میشود:
ماده 37- کلیه افرادی که به طور مستقیم در امر اجرا و یا نظارت بر انتخابات ریاست جمهوری مسئولیت دارند، درصورتی میتوانند داوطلب انتخابات شوند که حداقل سه ماه پیش از ثبتنام از سمت خود استعفا نموده و در آن سمت شاغل نباشند. چنانچه هیأتهای اجرایی و نظارت پیش از مهلت مذکور تشکیل نشده باشند، عدم عضویت در هیأتهای مزبور ملاک و شرط ثبتنام می باشد.
ماده 8
ماده (55) قانون به شرح ذیل اصلاح میشود:
ماده 55 -وزارت کشور موظف است از طریق سامانه الکترونیکی، امکان ثبتنام نامزدهای انتخابات و دسترسی همزمان شورای نگهبان به اطلاعات ثبت نام داوطلبان را فراهم نماید. داوطلبان ریاستجمهوری باید ظرف مدت هفت روز کاری از تاریخ انتشار دستور شروع انتخابات به وسیله ی وزارت کشور با مراجعه به سامانه الکترونیکی مذکور که از سوی وزارت کشور راه اندازی شده است، ضمن تکمیل پرسشنامه ی مخصوص اعلام داوطلبی، علاوهبر مدارک شناسایی و هویتی خود، مدارک و گواهیهای مربوط به اجزای «1»، «2»، «4»، «5»، «6» و «10» بند (ب) ماده (35) این قانون و سایر سوابق، مستندات و گواهی نامههای مربوط به مواد (35) مکرر 1 الی (35) مکرر 5، را در سامانه مزبور بارگذاری کنند و با أخذ شناسه رهگیری، ظرف مهلت مزبور شخصاً و یا از طریق نماینده رسمی خود جهت تأیید نهایی ثبتنام به وزارت کشور مراجعه نمایند. در غیر اینصورت از ثبتنام آنها خودداری می شود.وزارت کشور موظف است قبل از صدور دستور شروع انتخابات درخصوص نحوه اجرای حکم این ماده از طریق رسانههای عمومی اطلاعرسانی کند.
تبصره1-دستگاهها و مراجع ذیصلاح جهت صدور گواهی و مدارک موضوع این ماده موظفند با اعلام وزارت کشور و حداقل از دوماه پیش از صدور دستور شروع انتخابات، حسب درخواست متقاضیان حداکثر ظرف مهلت ده روز از تاریخ تقاضا گواهی و مدارک مزبور را صادر کنند و به درخواستکننده تحویل دهند و در بانک اطلاعاتی خود جهت پاسخ به استعلام شوای نگهبان ثبت نمایند.
تبصره2-وزارت کشور مکلف است با دریافت مدارک، اسناد و سوابق مذکور، به افراد مراجعه کننده جهت ثبت نام، رسید ارائه نماید و همزمان با تأیید نهائی ثبتنام داوطلبان، روزانه اطلاعات ثبتنام و تصویری از کلیه مدارک دریافتی واصلشده را بهصورت کامل به شورای نگهبان تحویل دهد و در پایان مهلت ثبتنام، فهرست کامل افراد ثبتنام شده را به شورای مزبور ارسال نماید.
تبصره 3- پرسشنامه اعلام داوطلبی باید حاوی اطلاعات شخصی و خانوادگی، سوابق علمی، شغلی، سیاسی، قضائی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی باشد.
تبصره 4-عدم تکمیل پرسشنامه ی مخصوص اعلام داوطلبی و بارگذاری اولیه مدارک، سوابق و گواهینامههای مربوطه و یا مراجعه ننمودن به وزارت کشور در موعد مقرر جهت تأیید نهایی ثبتنام، بهمنزله عدم ثبتنام است. درصورت نقص در سامانه مزبور بهگونهای که امکان ثبتنام اولیه در موعد مقرر وجود نداشته باشد، ثبتنام بهصورت حضوری در وزارت کشور صورت می گیرد.
تبصره 5- داوطلبان درصورت اعتراض نسبت به فرآیند ثبتنام، میتوانند تا بیست و چهار ساعت پس از پایان مهلت ثبت نام از طریق سامانه و یا حضوری نزد شورای نگهبان اعتراض نمایند. شورای نگهبان مکلف است ظرف مهلت چهل و هشت ساعت نظر خود را اعلام نماید. در صورتی که شورای نگهبان اعتراض داوطلب را وارد تشخیص دهد، وزارت کشور مکلف به ثبت نام معترض مطابق نظر شورای نگهبان می باشد.شورای نگهبان مکلف است امکان ثبت شکایات و اعتراضات داوطلبان و پاسخدهی به آنها را بهصورت الکترونیکی یا حضوری و با ارائه شناسه رهگیری فراهم آورد.
تبصره 6- هریک از نامزدهای ریاست جمهوری در صورت تمایل به انصراف از داوطلبی باید حداقل تا بیست و چهار ساعت پیش از پایان مهلت مجاز تبلیغات، شخصاً یا از طریق نماینده رسمی خود و به صورت کتبی انصراف خود را به وزارت کشور اعلام نماید.
ماده 9
ماده (56) قانون به شرح ذیل اصلاح میشود:
ماده 56- درصورت کشف و اثبات ارائه مدارک غیرواقعی یا جعلی موضوع اجزای «1»، «2»، «4»، «5»، «6» و «10» بند (ب) ماده (35) این قانون پس از ثبتنام و پیش از اعلام اسامی نامزدهای تأیید صلاحیت شده، ثبت نام داوطلب کان لم یکن تلقی می شود و در صورتی که چنین موضوعی ناظر به نامزدهای تأیید صلاحیت شده کشف شود، صلاحیت وی مطابق ماده (58) قانون مورد بررسی مجدد قرار میگیرد. در صورتی که ارائه مدارک غیرواقعی و یا جعلی نامزد پس از برگزاری انتخابات و قبل از تنفیذ حکم وی ثابت شود، مراتب جهت اتخاذ تصمیم برای مقام رهبری ارسال می شود.
تبصره- هرگاه عمل داوطلب موضوع این ماده عنوان مجرمانه داشته باشد، مطابق قوانین و مقررات کیفری مورد پیگرد قرار می گیرد.
ماده 10
ماده (57) قانون به شرح ذیل اصلاح و تبصره آن ابقاء میشود:
ماده 57 –شورای نگهبان ظرف پانزده روز پس از پایان مهلت ثبت نام به صلاحیت داوطلبان رسیدگی و نظر خود را صورتجلسه می نماید و یک نسخه از آن را به وزارت کشور ارسال میکند. نتیجه بررسی صلاحیت داوطلبان توسط سخنگوی شورای نگهبان به اطلاع عموم می رسد.
ماده 11
ماده (59) قانون به شرح ذیل اصلاح میشود:
ماده 59-اعضای شورای نگهبان از سه ماه پیش از ثبت نام انتخابات ریاست جمهوری به تدریج از داوطلبانی که واجد شرایط ماده (35) این قانون می باشند و به نحوی داوطلبی خود را برای انتخابات ریاست جمهوری اعلام نموده اند، دعوت به عمل آورده تا سوابق داوطلبان و برنامه های آینده آنها را برای اداره امور کشور و احراز شرایط مندرج در اصول 115 و 121 قانون اساسی بررسی نمایند. داوطلبان باید ضمن ارائه مدرک مربوط به شرایط مندرج در ماده مذکور، پرسشنامه مخصوص اعلام داوطلبی را تکمیل و تحویل شورای نگهبان نمایند.
تبصره 1-وزارت اطلاعات، سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، سازمان بازرسی کل کشور، دیوان محاسبات کشور و سایر مراجع ذی صلاح مکلفند ظرف مهلت پانزده روز مدارک و سوابق مربوط به داوطلبان ریاست جمهوری را با درخواست اداره انتخابات شورا یا هریک از اعضای شورای نگهبان به صورت کامل تحویل نمایند. تخلف از اجرای حکم این ماده توسط هر یک از مقامات یا کارکنان دستگاه های ذکر شده مستوجب یکی از مجازات های تعزیری درجه 5 موضوع ماده (19) قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/2/11است.
تبصره 2- داوطلبان میتوانند در هنگام ثبت نام تأییدیه احزاب ملی و یا جبهه های سیاسی موضوع قانون نحوه فعالیت احزاب و گروه های سیاسی را در سامانه الکترونیکی انتخابات در هنگام ثبت نام بارگذاری و ضمیمه ی اعلام داوطلبی خود نمایند و یا در مدت زمان رسیدگی به صلاحیت داوطلبان به شورای نگهبان ارائه نمایند.
ماده 12
ماده (60) این قانون حذف می شود.
******
طرح اولیه اصلاح قانون انتخابات ریاستجمهوری چه بود؟
طرح اولیه اصلاح قانون انتخابات ریاستجمهوری و اسامی طراحان آن به شرح ذیل بود:
عنوان طرح:
طرح اصلی موادی از قانون انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران
اصلاح موادی از قانون انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران
ماده 1
ماده 35 به شرح ذیل اصلاح میشود:
ماده 35 داوطلبان ریاست جمهوری باید واجد شرایط اختصاصی ذیل باشند:
1-رجل مذهبی و سیاسی :
2-ایرانیالاصل و تابع ایران
3-مدیر و مدبر
4- حسن سابقه ،امانت و تقوا
5- مومن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران ومذهب رسمی کشور
تبصره: تشخیص و احراز شرایط نامزدهای ریاست جمهوری در چارچوب نظر تفسیری شورای نگهبان در خصوص تعریف و اعلام معیارها و شرایط لازم برای تشخیص رجل سیاسی، مذهبی و مدیر و مدبر بودن نامزدهای ریاست جمهوری، بر عهده شورای نگهبان است.
ماده 2-
یک ماده به شرح ذیل به عنوان ماده 35 مکررا 1 به قانون الحاق می شود:
ماده 35 مکرر1- داوطلبان ریاست جمهوری جهت احراز شرایط موضوع ماده 35 باید واجد شرایط عمومی زیر باشند.
1-اعتقاد و التزام عملی به اسلام و مذهب رسمی کشور
تبصره منظور از التزام عملی به اسلام، انجام واجبات و تقدی به ترک محرمات است
2- تعهد و التزام عملی به مبانی انقلاب و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران
تبصره منظور از التزام عملی در این بند، رعایت خطوط اساسی نظام جمهوری اسلامی ایران جهت حفظ اصل نظام و تقید به آن میباشد.
3- تعهد و التزام عملی به قانون اساسی و ولایت مطلقه فقیه
4-داشتن مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد یا معادل آن مورد تائید وزارتخانههای علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت و درمان و آموزش پزشکی و مرکز مدیریت حوزه علمیه
5- حداقل سن 40 سال تمام و حداکثر سن 75 سال در هنگام ثبت نام
6-برخورداری از سلامت و توانایی جسمی و روانی کافی، جهت ایفای مسئولیت ریاست جمهوری
7- داشتن کارت پایان خدمت یا معافیت دائم قانونی
8- عدم محکومیت به جرایم اقتصادی و انتخاباتی، جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور، اقدام علیه نظام جمهوری اسلامی ایران،ارتداد، خیانت در امانت و جرایم علیه عفت عمومی
تبصره: در صورتی که اتهامی در خصوص جرایم موضوع این بند متوجه داوطلبی باشد که واجد شرایط مقرر در این قانون است، شورای نگهبان پس از استماع توضیحات داوطلب در موارد اتهامی و اخذ مدارک مربوطه و حسب لزوم دریافت گزارش با توضیحات از مراجع ذیصلاح، نسبت به صلاحیت داوطلب تصمیمگیری مینماید.
9-عدم محکومیت کیفری مؤثر و عدم محرومیت از حقوق اجتماعی
10-اشتهار به دیابت،وثوق و شایستگی اخلاقی
11-نداشتن سوابق سوء امنیتی و عدم وابستگی به گروههای غیرقانونی
12-عدم مؤثر بودن در تحکیم رژیم سابق و وابستگی به آن
13-عدم سابقه اعتیاد به مواد مخدر و روان گردان و عدم استعمال آنها به مواد دخانی
ماده 3-
یک ماده به شرح ذیل به عنوان ماده 35 مکرر 2 به قانون الحاق میشود:
ماده 35 مکرر 2-احراز شرط «رجل مذهبی» داوطلبان ریاست جمهوری از طریق بررسی معیارهای زیر انجام می شود:
1-بهرهمندی از اطلاعات لازم در حوزه اعتقادات و اصول دین و مذهب در حد اثبات حقانیت دین اسلام و مذهب تشیع
2-توانایی علمی در پاسخگویی به شبهات و تهدیدات در حوزه موضوعات دینی و مذهبی
3- دفاع از آرمانهای اسلامی در امور مختلف از جمله امور اجتماعی؛ فرهنگی و سیاسی مبتنی بر مبانی معرفتی و اعتقادی
4-ثبات واستواری در اعتقاد و التزام به عقاید، احکام و اخلاق اسلامی از جمله رعایت احکام شرعی و اشتهار به آن
5-اعتقاد و التزام به ایجادحکومت جهانی حضرت ولی عصر (عج)
6- اعتقاد والتزام به ولایت مطلقه فقیه
7احساس مسئولیت نسبت به امور دینی مردم و ترویچ ارزشهای دینی در جامعه از جمله انجام فرضیه امر به معروف و نهی از منکر
8-عدالت و صداقت در گفتار و رفتار از جمله در گزارشهای مرتبط با سمتها و مسئولیتها و ارائه آمارهای مرتبط:
9- مشارکت در مراسم دینی و مذهبی و بزرگداشت شعائر دینی
ماده 4-
ماده 5
یک ماده به شرح ذیل به عنوان ماده 35 مکرر 4 به قانون الحاق میشود
ماده 35 مکرر 4 مقصود از ایرانی الاصل، شخصی است که از پدر و مادر ایرانی که تابعیت اصلی ایرانی دارد متولد شده باشد و منظور از تابع ایران شخصی است که تابعیت اصلی ایرانی داشته باشد.
تبصره- اتباع ایرانی که تابعیت کشور دیگری را دارند و از آن اعراض نکردهاند و اتباع ایرانی که تابعیت کشور دیگری را کسب کردهاند و اشخاص غیرایرانی که تابعیت ایران را کسب کردهاند از داوطلبی انتخاب محروم میباشند.
ماده 6-
یک ماده به شرح ذیل به عنوان ماده 35 مکرر 5 به قانون الحاق میشود
ماده 35 مکرر 5- احراز شرط مدیر بودن داوطلبان ریاست جمهوری از طریق بررسی معیارهای زیر انجام میشود
1-تجربه، کفایت، لیاقت، کارآمدی و آشنایی با موضوعات کلان مدیریتی مربوط به صلاحیتها و مسئولیتهای رئیس جمهور از جمله مدیریت کلان امنیت کشور، مالی و بودجهای، اداری و نیروی انسانی، سیاسی،اقتصادی و تقنینی
2-آرمان خواهی با در نظر گرفتن واقعیتها
3-پیگیری اجرای عدالت و تلاش در جهت مبارزه با فقر، تبعیض و فساد در ابعاد مختلف آن
4-توانمندی جسمی و روحی و نیز نشاط کاری لازم جهت انجام وظایف و مسئولیتها و برخورداری از روحیه تکلیف مداری و مدیریت جهادی و انقلابی
5-توان نظارت بر پیگیری امور به طور مستمر و برخورداری از سعه صدر در پیشبرد اهداف و تعامل با دیگران
6اعتقاد راسخ به قانون گرایی و پایبندی به قوانین و مقررات به همراه نظم پذیری و انضباط در عملکرد
7- توجه و اتکا به تواناییها و ظرفیتهای داخلی و ملی و استفاده بهینه از آنها و عدم تاثیر پذیری از فشارهای داخلی و خارجی
8-شایسته گزینی و داشتن روحیه کارگروهی و توانایی کادر سازی و هماهنگی و کارآمد سازی ساختارها به همراه بهسازی آنها
9-ساده زیستی و پرهیز از اشرافیگری از جمله دقت و حساسیت نسبت به استفاده از بیتالمال و حفظ آن
10-حساسبیت نسبت به فراد و برخوردار با تخلفات و انحرافات پس از آگاهی نسبت به آنها به ویژه در رابطه با فساد و تخلفات نزدیکان و وابستگان و برخورد بدون اغماض با آنها
11-استقلال شخصیتی و استقلال در تصمیمگیری
12-مشورت پذیری و نقد پذیری در انجام وظایف و مسئولیت پذیری و پاسخگویی نسبت به اقدامات و عملکرد خود
ماده 7
یک ماده به شرح ذیل به عنوان ماده 35 مکرر 6 به قانون الحاق میشود
ماده 35 مکرر 6 احراز شرط «مدبر بودن داوطلبان ریاست جمهوری از طریق بررسی معیارهای زیر انجام میشود
1-شناسایی به موقع مسائل و ضرورتهای مورد نیاز کشور و اولویت بندی امور
2-توانایی تحلیل مناسب وضعیت موجود و برنامهریزی جهت آینده
3-پیشبینی آسیبها، تهدیدها، و مزیتها وفرصتها و توان اتخاذ راهکارهای مناسب
4-توانایی لازم در اتخاذ تصمیمهای حساس، کلان و ضروری
ماده 8
یک ماده به شرح ذیل به عنوان ماده 35 مکرر 7 به قانون الحاق میشود:
ماده 35 مکرر7- داوطلبان ریاست جمهوری موظفند به هنگام ثبت برنامه مکتوب خود را مبتنی بر اسناد بالادستی از جمله قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و سیاستهای کلی نظام در حوزههای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ارائه نمایند.
برنامه مزبور باید به نحوی تنظیم شود ک از لحاظ کمی و کیفی قابل ارزیابی باشد.
ماده 9
یک ماده به شرح ذیل به عنوان ماده 35 مکرر 8 به قانون الحاق میشود
ماده 35 مکرر 8 داوطلبان ریاست جمهوری موظفند به هنگام ثبت نام سوابق قابل ارزیابی در خصوص تصدی مسئولیتها و مدیریتهای محوله و همچنین فعالیت مذهبی و سیاسی خود را از قبیل مکتویات، سخنرانیها و اعلام مواضع ارائه دهند.
ماده 10
یک ماده به شرح ذیل به عنوان ماده 35 مکرر 9 به قانون الحاق میشود
ماده 35 مکرر 9 داوطلبان ریاست جمهوری موظفند برای هر یک از حوزههای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی ، بینالمللی و امنیتی ، دفاعی حداقل یک نفر (مجموعا 5 نفر) به عنوان مشاور به هنگام ثبتنام معرفی نمایند.
در صورت لزوم ارزیابی برنامه داوطلبان از طریق مصاحبه با مشاوران موضوع این ماده توسط شورای نگهبان انجام میپذیرد.
تبصره معرفی افراد همکار باید منظم به رضایت نامه کتبی افراد معرفی شده باشد و هر فرد صرفا برای یکی از نامزدها میتواند به عنوان همکار معرفی شوند.
ماده 11
ماده 37 به شرح ذیل اصلاح میشود
ماده 37 کلیه افرادیکه مسئولیت مستقیم در امر انتخابات ریاست جمهوری اعم از نظارتی و اجرایی دارند در صورتی که میتوانند داوطلب انتخابات شوند که حداقل سه ماده پیش از ثبتنام از سمت خود استعفا نموده و در آن سمت شاغل نباشند و در صورتی که هیأتهای مزبور پیش از مهلت مذکور تشکیل نشده باشند عدم عضویت در هیأتهای مزبور ملاک و شرط ثبتنام خواهد بود.
ماده 55 قانون به شرح ذیل اصلاح میشود:
ماده 55 وزارت کشور موظف است ازطریق سامانه الکترونیکی امکان ثبتنام از نامزدهای انتخاباتی و دسترسی همزمان شورای نگهبان به اطلاعات ثبت نام داوطلبان را فراهم نماید. داوطلبان ریاست جمهوری باید ظرف هفت روز کاری از تاریخ انتشار دستور شروع انتخابات به وسیله وزارت کشور به سامانه الکترونیکی انتخابات که از سوی وزارت کشور راهاندازی شده است مراجعه نموده و ضمن تکمیل پرسشنامه مخصوص اعلام داوطلبی علاوه بر مدارک کارشناسایی و هویتی خود مدارک و گواهیهای مربوط به بندهای 4،7،8 و 9 ماده 35 مکرر 1 و سوابق، مستندات و گواهی نامههای موضوع مواد 35 مکرر 2 الی 35 مکرر 9 را در سامانه مزبور بارگذاری و با اخذ شناسه رهگیری ظرف مهلت مزبور شخصا و یا از طریق نماینده رسمی خویش جهت تائید نهایی ثبت نام به وزارت کشور مراجعه نمایند. در غیر این صورت از ثبت نام آنها خودداری خواهد شد.
وزارت کشور موظف است قبل از صدور دستور شروع انتخابات در خصوص نحوه اجرای حکم این ماده از طریق رسانههای عمومی اطلاع رسانی کند.
تبصره 1- دستگاهها و مراجع ذی صلاح جهت صدور گواهی و مدارک موضوع این ماده موظفند با اعلام وزارت کشور و حداقل دو ماه پیش از صدور دستور شروع انتخابات حسب درخواست متقاضیان حداکثر ظرف مهلت ده روز گواهی و مدارک مزبور را صادر و به درخواست کننده تحویل دهند و در بانک اطلاعاتی خود جهت پاسخ به استعلام مراجع ذیصلاح ثبت نمایند.
تبصره 2- وزارت کشور مکلف است با دریافت مدارک، اسناد و سوابق مذکور به افراد مراجعه کننده جهت ثبت نام، رسید ارائه نماید و همزمان با تائید نهایی ثبتنام داوطلبان در زمان ثبتنام، روزانه اطلاعات ثبتنام و تصویری ازکلیه مدارک دریافتی واصل شده را به صورت کامل به شورای نگهبان تحویل و در پایان مهلت ثبتنام، فهرست کامل افراد ثبت نام شده را به شورای مزبور ارسال نماید.
تبصره 3 پرسشنامه اعلام داوطلبی باید حاوی اطلاعات شخصی و خانوادگی، سوابق علمی، شغلی، سیاسی، قضایی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی داوطلب باشد.
تبصره 4 عدم تکمیل پرسشنامه مخصوص اعلام داوطلبی و بارگذاری اولیه مدارک، سوابق و گواهینامههای مربوطه و یا مراجعه ننمودن به وزارت کشور در موعد مقرر جهت تائید نهایی ثبتنام به منزله عدم ثبتنام خواهد بود. در صورت نقص در سامانه مزبور به گونهای که امکان ثبتنام اولیه در موعد مقرر وجود نداشته باشد ثبتنام به صورت حضوری در وزارت کشور صورت خواهد گرفت.
تبصره 5- داوطلبان در صورت اعتراض نسبت به فرایند ثبتنام، میتوانند ظرف مهلت 48 ساعت از طریق سامانه و یا حضوری نزد شورای نگهبان اعتراض کنند شورای نگهبان مکلف است ظرف 72 ساعت نظر خود را اعلام نماید.
شورای نگهبان مکلف است امکان ثبت شکایت و اعتراضات نامزدها و پاسخ دهی به آنها را به صورت الکترونیکی و یا حضوری و با ارائه شناسه رهگیری فراهم آورد.
تبصره 6- هر یک از داوطلبان ریاست جمهوری در صورت تمایل به انصراف از داوطلبی باید حداقل تا 24 ساعت پیش از پایان مهلت مجاز تبلیغات شخصا و یا از طریق نماینده تامالاختیار خود به صورت کتبی انصراف خود را به وزارت کشور اعلام نمایند.
ماده 13-
ماده 56 قانون به شرح زیر اصلاح میشود
ماده 56 در صورت کشف ارائه مدارک غیر واقعی یا جعلی موضوع ماده 55 پس از ثبتنام و پیش از اعلام اسامی نامزدهای تائید صلاحیت شده ثبتنام داوطلبان کان لم یکن تلقی خواهد شد و در صورتی که چنین موضوعی ناظر به نامزدهای تائید صلاحیت شده باشد صلاحیت وی مطابق ماده 58 مورد بررسی مجددقرار خواهد گرفت. در صورتی که اثبات غیرواقعی یا جعلی بودن مدارک پس از برگزاری انتخابات باشد مراتب جهت اتخاذ تصمیم به رهبری اعلام خواهد شد.
در هر صورت هر گاه عمل مرتکب عنوان مجرمانه داشته باشد مشمول مقررات کیفری خواهد شد.
ماده 14
ماده 57 قانون به شرح ذیل اصلاح می شود
ماده 57 شورای نگهبان ظرف مدت 10 روز از پایان مهلت ثبتنام به صلاحیت داوطلبان رسیدگی و نتیجه آنرا به وزارت کشور ارسال میدارد. نتیجه بررسی صلاحیت داوطلبان توسط سخنگوی شورای نگهبان به اطلاع عموم خواهد رسید.
تبصره در موارد ضرورت بنا به تشخیص شورای نگهبان مدت مذکور در این ماده حداکثر تا 5 روز دیگر تمدید و به وزارت کشور اعلام میگردد.
ماده 59 قانون به شرح ذیل اصلاح می شود
ماده 59 شورای نگهبان میتواند به منظور احراز شرایط داوطلبان ریاست جمهوری ضمن استعلام از مراجع ذیصلاح و انجام تحقیقات مورد نیاز اعم از تحقیقات محلی و میدانی در محیط کار و محل زندگی داوطلبان و نظایر آن، و بررسیهای مستقل از قبیل بررسی مواضع، سخنرانیها، مکتویات، منشورات، رفتار و مشی سیاسی اجتماعی، داوطلبان واجد شرایط اولیه را حسب مورد جهت انجام مصاحبه تخصصی، آزمون و ارزیابی توانمندی افراد همکار و برنامه پیشنهادی دعوت نماید.
تبصره یک در صورتی که شورای نگهبان نسبت به استعلام شرایط موضوع این قانون و سوابق مرتبط با شرایط مزبور از هر یک از مراجع ذیصلاح که تشخیص میدهد اقدام نماید. مراجع مزبور مکلفند ظرف مهلت 5 روز نسبت به ارسال پاسخ در خصوص هر یک از افراد ااعلام شده به صورت مکتوب و مستدل اقدام نمایند. پاسخ مراجع مزبور باید صرفا ناظر بر وجود سوابق مربوطه در خصوص شرایط مسرح در قانون باشد. در صورتی که هر یک از داوطلبان فاقد هر گونه سابقهای باشد مرجع مزبور مکلف است در پاسخ ارسالی نسبت به این موضوع تصریح نماید.
عدم ارائه پاسخ در مهلت مقرر و یا ارسال پاسخ برخلاف واقع جرم بوده و مرتکب به یکی از مجازاتهای درجه شش قانون مجازات اسلامی محکوم میگردد.
تبصره 2 شورای نگهبان میتواند در صورت لزوم اخذ تائیدیه مبنی بر صلاحیت، توانمندی و کارآمدی داوطلبان توسط شخصیتهای برجسته مذهبی یا سیاسی را هنگام بررسی صلاحیت داوطلبان از ایشان مطالبه نماید.
تبصره 3 داوطلبان میتوانند راسا نیز تائیدیه از سوی شخصیتهای برجسته مذهبی یا سیاسی را در سامانه الکترونیکی انتخابات در هنگام ثبتنام بارگذاری و ضمیمه اعلام داوطلبی خود نماید و یا در مدت زمان رسیدگی به صلاحیت داوطلبان به شورای نگهبان تقدیم نمایند.
تبصره 4 شورای نگهبان در بررسی صلاحیت داوطلبان ریاست جمهوری معیارهای موضوع این قانون را به نحو متعارف مورد توجه قرار خواهد داد.
هیأت رئیسه محترم مجلس شورای اسلامی
احتراما در اجرای قانون آئیننامه داخلی مجلس شورای اسلامی و ماده 4 قانون تدوین و تنقیح قوانین و مقررات کشور مصوب 25/3/1389 نظر معاونت قوانین در مورد طرح: اصلاح موادی از قانون انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران تقدیم میشود.
ابوالفضل ابوترابی، سیدناصر موسوی لارگانی، محمدصالح جوکار، سیدامیرحسین قاضیزاده هاشمی، نصرالله پژمانفر، شهباز حسنپور بیگلری، صدیف بدری، جعفر قادری، علی خضریان، رضا حاجیپور، علی حدادی، علی جدی، کیومرث سرمدی واله، پرویز اوسطی، عبدالعلی رحیمی مظفری، جواد کریمی قدوسی، قاسم ساعدی، محمدباقری، رحیم زارع، سیدعلی یزدی خواه، هادی بیگینژاد، مهدی روشنفکر، سمیه محمودی، محمدحسین فرهنگی، عبدالکریم جمیری، سیدمصطفی آقامیرسلیم، حسین امامیراد، سیدکاظم دلخوش اباتری، فاطمه محمدبیگی، موسی احمدی، روحالله نجابت، خلیل بهروزیفر، ابراهیم عزیزی، سیداحمد رسولینژاد، جعفر راستی، فریدون حسنوند، حسن نوروزی، الهویردی دهقانی، حسینعلی حاجیدلیگانی، معصومه پاشاییبهرام
منبع: تسنیم