۱۳۹۹/۹/۲ - ۱۱ : ۵
فرمانده نداجا مطرح کرد: برنامه تجهیز زیردریایی و ناوشکنها به موشکهای بالستیک
فرمانده نداجا مطرح کرد: برنامه تجهیز زیردریایی و ناوشکنها به موشکهای بالستیک
کمی بیش از سه سال از آغاز مسئولیت فرمانده جدید نیرویدریایی ارتش میگذرد. شاید در روزهای اول سخت بود کسی بر صندلی امیرسیاری با سابقه طولانی فرماندهی نیرویدریایی تکیه کند و از او امید موفقیت و پیشرفت داشته باشیم اما امیردریادار حسین خانزادی در این مدت نشان داد با توکل به خدا، با برنامه و نظم و با همت نیروهای متخصص و پایکار می توان در همه بخشهای نیرو به دستاوردهایی رسید که حالا بتوان ادعا کرد نسبت به گذشته توقف یا کندی نبوده و حتی امور سرعت نیز گرفته است. در چهلمین سالگرد شروع دفاع مقدس و چهلمین سالگرد عملیات پیروز مروارید و در آستانه روز نیرویدریایی ارتش، با امیر خانزادی گفت و گویی 90دقیقه ای داشتیم و او برای ما از آخرین دستاوردهای تجهیزاتی نیروی دریایی گفت و این که در همین شرایط تحریمی، تجهیزات و تسلیحاتی ساخته اند که نه تنها بی نیازشان کرده است بلکه قابلیت فروش دارد و هزینه اش یک چهارم نمونه خارجی خواهد بود. از توان نیرو برای دفاع از کشتی ها و نفتکش های ایرانی حتی تا ونزوئلا گفت و این که در حال کار روی نصب موشک های عمود پرتاب و حتی بالستیک روی شناورها در آینده هستیم؛ اما خلاصه کلام امیر خانزادی این است که ما توانستیم از یک امنیت عاریه ای قبل از انقلاب به امنیت بومی برسیم که بزرگ ترین دستاورد نظامی کشور به حساب می آید و قابل تحریم هم نیست. دریادار خانزادی از جمله فرماندهان باسابقه درخشان و آکادمیک در حوزه دریایی است که در تاریخ 14 آبان سال 96 با حکم فرماندهی معظم کل قوا، به فرماندهی نداجا منصوب شد. این مصاحبه خواندنی را از دست ندهید:
از جمله نقاط طلایی تولیدات در نداجا ساخت شناورهای سنگین در این سال ها بوده است. به نظرتان از ناوشکن جماران تا ناوشکن دنا که در آینده نزدیک الحاق میشود، روند پیشرفت چگونه بوده است؟
فرایند ساخت شناورها از دهه 80 شروع شد تا 30 بهمن 88 که شاهد الحاق جماران به عنوان اولین ناوشکن بومی با حضور فرمانده کل قوا به ناوگان نیرویدریایی با همه فناوریهایی بودیم که آن روز در اختیار داشتیم. همزمان با جماران، کار ساخت ناوشکن دماوند هم در شمال شروع شد که الحاقش در سال 1395 صورت گرفت. در این فضا برنامه ساخت ناوشکن دنا را هم در دست داشتیم و اگر امروز ملحق شود به نظرم 13 سال ساختش طول کشیده است که طولانیتر از جماران بود. یکی از دلایل این زمان طولانی، وسواس بیشتر در دنا بود تا فناوری رانش و تسلیحاتی بهتری برایش پیشبینی شود اما واقعا اگر میخواهیم اوج به روزرسانی فناوری روی ناوشکنها را ببینیم باید ناوشکن سهند را در نظر گرفت زیرا سهند الگوی جدیدتری نسبت به دو ناوشکن قبلی خودش داشت. در پاشنه سلاح دفاع نقطهای بومی وجود دارد که یکی از تسلیحات خودکار کاملا به روز دنیاست و به عنوان لایه آخر دفاعی حرف نهایی را میزند و میتواند هر پرتاب نزدیکشوندهای را هدف قرار دهد. روی رانش سهند خیلی کار شد حتی روی شکلش هم کار کردیم. سهند هم بازتاب راداری کوچک تری دارد و هم از فناوریهای هوشمندساز بهره میبرد، یکپارچگی سلاح در آن رعایت شده و در عین حال از سرعت بیشتری هم برخوردار است. بعد از سهند در ناوشکن دماوند، به بلوغ بالاتری رسیدیم و فناوریهای قویتری به کار گرفته شده که در ناوگان شمال نیروی دریایی در حال احیاست. ساخت تمام ناوشکنهای ما بین 10 تا 13 سال طول کشید(جماران 10سال و دنا 13سال ) و دماوند جدید کار طراحی و اتمام ساختش سه سال به طول انجامید. الان همه چیز دماوند نصب شده و در مرحله به آب انداختن قرار دارد که امیدواریم تا پایان سال، دریای آزمایشی خود را هم برود و این یعنی در ساخت ناوشکنهای کلاس جماران به سطحی رسیدیم که میتوانیم ظرف کمتر از سه سال ناوشکن بسازیم. حتی امروز ادعا میکنم که ما میتوانیم در یک سال ناوشکن بسازیم بدون هیچ محدودیت یا وابستگی به بیرون. معنی این حرف این است که آن قدر انباشت فناوری و دانش داریم که با کمک مجموعههای وزارت دفاع و ظرفیتهای کشتیسازی ملی ان شاءا... در سال 1400 با یک رشد ویژه در ساخت تسلیحات دفاعی روبهرو خواهیم شد.برای مثال امروز بلوک اول ناو آموزشی خلیج فارس کارش به انتها رسیده و اگر این سازه را ببینید خود این بلوک به لحاظ وزنی نصف یک ناوشکن است در حالی که ناو خلیج فارس 10 بلوک دارد و در کارخانجات ساخته میشود. 3500 تن وزن این شناور است و هدفگذاری ما این بوده که دو ساله ساخته شود. هدف بسیار مهم ناو خلیج فارس هم برای نیرویدریایی و هم برای کشور به عنوان یک کشور دریایی، موضوع آموزش کارکنان است. امروز از شناورهای رزمی برای آموزش کارکنانمان استفاده میکنیم اما با حضور ناو خلیج فارس یک جریان پیوسته برای کشور در حوزه آموزشهای دریایی و دریانوردی ایجاد میشود.
عرصه تولید در نداجا چقدر صرفه اقتصادی دارد؟
اولا باید گفت حوزه امنیت جایی است که با خطکش اقتصاد نباید آن را سنجید چون اگر امنیت نباشد دیگر هیچ چیز پایدار نخواهد بود. برای امنیت بهایی پرداخت میکنند که سایر فعالیتها در بستر آن شکل میگیرد اما واقعیت این است که بین امنیت و اقتصاد یک رابطه دوسویه وجود دارد یعنی اقتصاد بدون امنیت مثل سراب است و به راحتی از بین میرود و امنیت بدون اقتصاد هم دستنیافتنی است یعنی در امنیت هم نمیشود بدون حساب و کتاب هزینه کرد. باید با همه شاخصهای بهرهوری کار کرد تا امنیت تولید شود که الان این اتفاق در حال رخ دادن است. قیمت ناوشکنی که در جمهوری اسلامی ایران ساخته میشود یکچهارم ناوشکنی است که بخواهیم از خارج بخریم یعنی با پول یک ناوشکن چهار ناوشکن میسازیم و من تاکید میکنم که باید خودمان ناوشکن بسازیم مگر اینکه سطحی از فناوری باشد که ما نداشته باشیم و نیاز هم باشد، هرچند فعلا این احساس وجود ندارد. ثانیا اگر امروز میگوییم ناوشکن را یک ساله میسازیم چون سالها تجربه پیدا کردیم و به بلوغ رسیدیم پس ویژگی دیگر این است که فناوری بومی میشود. مهم تر اینکه امنیتی که از این طریق به دست میآید عاریهای نیست. یک روزی خارجیها به ما تسلیحات میدادند و میدانستند داخل این شناور چه گذاشتهاند و توانایی آن چیست اما امروز وقتی ما ناوشکن میسازیم هیچ اطلاعی از داخلش ندارند چون این ها را نمیدانند. به نوعی کارکرد این سلاح حتی بدون شلیک یک گلوله بیشتر از آن چیزی است که ما از خارج بخریم. این امنیت بومی است که به دست فرزندان این کشور تولید میشود و بازدارندگی که تولید میکند خیلی بیشتر از تسلیحات خارجی خواهد بود.
به تازگی محدودیت و تحریم تسلیحاتی ایران که طبق قطعنامههای شورای امنیت وضع شده بود، پایان یافت. آیا با لغو این تحریمها دنبال خرید تجهیزات دریایی از خارج کشور خواهید رفت و نیازی در این حوزه دارید؟
ما در دورههایی برای تهیه تجهیزات به شدت احساس نیاز میکردیم اما امروز در نیرویدریایی اینکه تحریم تسلیحاتی برداشته یا موضوعی اضافه شود، برای ما مهم نیست و مسئله تاثیرگذاری بر نیرویدریایی محسوب نمیشود چون امروز دیگر آن نیاز وجود ندارد و ما آن را چه میخواستیم، ساختیم و به همه آن چه نیاز داشتیم رسیدیم. امروز با ورود اژدرهای بومی و آزمایش صددرصد موفق آن ها اوضاع تغییر کرده و حتی توانایی اژدرهای ما نسبت به ابتدای کار هم چند برابر شده و آن را به زیردریاییهای دیگر تعمیم دادیم یعنی بیدلیل دنبال تنوع نرفتیم. امروز اگر یک اژدر بومی ساختهایم، میتوانیم از آن در زیردریایی غدیر و فاتح که ایرانی هستند، استفاده کنیم. بنابراین تحریم برای نیرویدریایی بیمعنی بوده و امروز توجه و نگاهی به بیرون نداریم.
در حوزه فروش و صادرات محصولات نظامی چطور؟ به نظرتان محصولاتی که ساختید آن قدر قابلیت رقابت در حوزه کیفیت و قیمت را دارند که مشتریهای خوبی پیدا کنند؟
در حوزه تولید انبوه و فروش، محور اصلی مجموعه، وزارت دفاع است. مثلا ما موشک جاسک2 را در جهاد خودکفایی نداجا و با کمک وزارت دفاع ساختیم و تحویل صنعت دفاعی دادیم تا آن ها تولید صنعتی را جلو ببرند. این محصولات جذابیت بسیار بالایی دارند و میتوانند به شدت در حوزه قیمت و توان با نمونههای خارجی رقابت داشته باشند. البته از این نمونهها زیاد داریم.
به جدیدترین محصولاتتان بپردازیم که قرار است تا پایان امسال به نیرویدریایی الحاق شوند.به ناوشکن دنا و ناو موشک انداز زره چه ویژگی هایی اضافه شده است ؟
ساخت ناوشکن دنا از 13سال قبل شروع شده بنابراین در ظاهر تفاوت زیادی با جماران ندارد چون ساخت بدنه و طراحی در آن زمان انجام شده بود اما از لحاظ سیستم رانش و فناوریهایی که در دنا به کار گرفته شده و تواناییهای فنی و تسلیحاتی و راداری این شناور نسبت به جماران جلوتر است و چون انتهای تولید آن همعصر با ناوشکن سهند بوده برخی فناوریهای به کار رفته در آن تشابه زیادی با سهند دارد.
ناو موشکانداز کلاس پیکان به نام زره نیز برای اولین بار در ناوگان جنوب ساخته شده و به زودی در ناوگان جنوب نداجا به کار گرفته میشود چون سایر نمونههایی که از کلاس پیکان ساختیم در ناوگان شمال بود. شناور بسیار تند و تیز و توانمندی است و بیشتر برای بهرهبرداری در مناطق دریایی تحت حاکمیت استفاده می شود یعنی تا 200 مایل دریایی از ساحل، از این شناور استفاده خواهیم کرد. از این تیپ شناور چندین فروند در اختیار داشتیم و بعد از زره، تعداد دیگری در مجموعه وزارت دفاع در حال ساخت داریم که سال آینده به ثمر میرسد. پس از آن سراغ پروژه سینا تیپ3 خواهیم رفت که بسیار پیشرفتهتر بوده و یک کلاس جدید به شمار میرود.
میتوانیم ساخت ناو هواپیمابر در ایران داشته باشیم؟
ساخت ناو هواپیمابر به یکسری مفاهیم و استراتژیهای دفاعی برمیگردد و به نظرم قبل از رفتن به سمت ساخت ناو هواپیمابر باید بپرسیم اصولا جمهوری اسلامی ایران به ناو هواپیمابر نیاز دارد و اهداف و مقاصدش برای داشتن چنین شناوری چیست؟ اگر هم نیاز ندارد به چه دلیل؟ بسیاری از کشورهای دنیا در سالهای گذشته ناوهای هواپیمابر خود را از رده خارج کردهاند و تمرکزشان را روی موضوعات دیگر گذاشتهاند. یکی از موضوعاتی که ما حتما روی آن تمرکز خواهیم داشت و آن را توسعه میدهیم زیرسطحی است. نیرویدریایی ایران در مجاورت با اقیانوس هند و تهدیداتی که دارد، حتما باید یکی از جهتگیریهایش زیردریایی باشد که هست. این نوید را میدهیم که هرگاه نیاز به ناوهواپیمابر باشد آن را هم میسازیم و توانش را داریم.
چه برنامه ای برای ساخت ناوشکن های جدید در شمال و جنوب دارید؟
ناو احیاشده دماوند ناوشکن ویژهای است. ما موقعی که کار دماوند را در دریای خزر شروع کردیم، الگوی ساخت ما همان الگوی جماران در جنوب بود در حالی که شرایط جوی در دریای خزر به نسبت دریای جنوب کاملا متفاوت است. در دریای خزر در ایامی از سال شناور 4هزار تنی غرق میشود، ضمن اینکه این جا عمق آب، شکل ساحل بنادر ورودی و لنگرگاهها بسیار متفاوت با جنوب است. با نگاه به تجربیات گذشته همه این ها امروز اصلاح شده مثلا ورق سازه برای ناوشکن دماوند تغییر کرد و به ویژه در لایههای پایینی قطر ورق افزایش یافت. از طرفی چون شناور وارد بنادری میشود که با مشکل لای روبی مواجه هستند پس باید آبخور کمتری داشته باشد. از سوی دیگر باید فکر میشد چطور ناوشکنی بسازیم که قسمت زیرآبی آن کم باشد اما تعادل و پایداری لازم را داشته باشد؟ مطالعه ما به این نقطه رسید که به جای دو موتور از چهار موتور و به جای دو شافت از چهار شافت استفاده کنیم؛ اتفاقی که میافتد این است که از دو پروانه بزرگ به چهار پروانه کوچک تر رسیدیم که باعث میشود به عمق کمتری نیاز باشد. این در عملیات ویژگیهای جدیدی ایجاد میکند و قطعا این الگوی موفق را در ناوشکنهای بعدی در جنوب هم ادامه خواهیم داد.
در دریای خزر چطور؟
ساخت ناوشکن در هر کدام از ناوگانهای ما متناسب با استعداد شناوری که در هر منطقه تعریف شده خواهد بود و قطعا این اولین نیست و آخرین هم نخواهد بود.
گفته بودید سه فروند زیردریایی دیگر از نوع فاتح در خط تولید است. چه زمانی میتوانیم شاهد حضور فاتح2 در آبهای کشورمان باشیم؟ از فاتح یک و عملکردش در این مدت راضی هستید؟
با اینکه در بیشتر دنیا اولین نمونه محصول آن قدر مورد اعتماد نیست که وارد عملیات شود اما فاتح را با افتخار و با اقتدار به صحنه عملیات بردیم چون به دقت با نیازمان منطبق بود. فاتح تا اعماق بسیار زیاد دریا غوص کرده و شلیک اژدر داشته و در رزمایش اخیر هم به کار گرفته شد. فاتح 2و 3 هم در برنامه ساخت قرار دارند،کار ساخت بدنهها تمام شده و یکی از بدنهها مونتاژ هم شده و کار تجهیزش در حال انجام است. فاتح 4 را با یک گام بلندتر به جلو میبریم و میخواهیم یک فناوری جدید در رانش فاتح4 به کار بگیریم. این فناوری در صنعت داخلی تقریبا به انتها رسیده و نامش فناوریAIP، سامانه تحرک مستقل از هواست یعنی برای شارژ باتریها نیاز دارد به سطح آب بیاید. در واقع یک مجموعه رانشی ویژه دارد که کمک میکند مدت بیشتری زیر آب بماند.
به تازگی شاهد پرتاب موشک جاسک2 از زیردریایی غدیر بودیم. آیا برای فاتح هم چنین آزمایشی خواهیم داشت و نتیجه این تست چه کمکی به ما میکند؟
زیردریایی به خودی خود یک سلاح مخوف و پنهان است چون دیده نمیشود و دشمن را نگران میکند. وقتی یک زیردریایی کنار اسکله نباشد، به عنوان یک تهدید ممکن است هر جایی باشد. بیشتر زیردریاییهای تاکتیکی دنیا اژدر و مین همراه دارند و خیلی کم هستند زیردریاییهایی که علاوه بر این دو، موشک هم حمل کنند. زیردریایی وقتی موشک دارد یعنی نیاز نیست خیلی خودش را بیش از اندازه به هدف و صحنه عملیات نزدیک کند. زیردریایی با موشک مثل یک دست بلند در هر نقطهای اثرگذار است. اتفاقا موشکی برای این کار استفاده شده که دقت بسیار بالایی دارد. موشک جاسک2 تا به حال هر آزمایشی داشته با موفقیت به هدف زده است. در رزمایش اخیر هم این موشک با موفقیت تست شد. البته این موشک تستشده از نسل قبلی است و در نسل جدید هم برد افزایش داشته و هم تغییرات دیگری داشته که قابلیتهای تاکتیکی بیشتری به زیردریایی میدهد ضمن اینکه این موشک از همه زیردریاییهای موجود ما قابل پرتاب است.
موشک عمودپرتاب این قابلیت را دارد که تعداد بیشتری در عرشه نصب می شود و اهداف متنوعتری را منهدم میکند. تجهیز شناورهای سطحی به موشکهای عمودپرتاب در دستور کار شما قرار دارد؟
هدف عمده استفاده از موشکی که عمودپرتاب باشد در تمام دنیا برای دفاع ضدهوایی است یعنی علیه یک سکوی پرندهای که یا خودش موشک و راکت در دو ارتفاع کوتاه و متوسط پرتاب میکند یا بمب میآورد. در ناوشکن دماوند طراحی بر مبنای نصب این موشک است. کار صنعتی هم در وزارت دفاع با سرعت در حال انجام است و چون نمونه زمینی را داشتیم، مشکلی نیست و امیدواریم تا پایان امسال نمونه دریایی هم آماده شود. این کار در ناوشکن دنا پس از آزمایش در ناوشکن دماوند به صورت اصلاحی انجام خواهد شد چون ساخت دنا از قبل بوده و حالا باید اصلاحاتی برای نصب موشک عمودپرواز انجام شود اما روی دماوند این موشک پیشبینی شده است. نوع دیگر این موشک عمودپرواز که کروز هم نیست از نوع بالستیک است و در آینده از آن ها برای ناوشکنهای سنگینتر و زیردریاییهای سنگینتر استفاده خواهیم کرد چون ما انواع موشک بالستیک در خشکی داریم و بردن موشک بالستیک از خشکی روی شناور و زیردریایی برای ما محدودیتی ندارد.
آخرین وضعیت پهپادهای نداجا به کجا رسید؟ درباره پهپاد سیمرغ که تست موفقی هم داشت و گفته شده از بمب هوشمند و نقطهزن سدید استفاده میکند و توان رزمی شناسایی و جنگال دارد، بیشتر بگویید.
در نیرویدریایی موضوع پهپاد با همه نیروهای دیگر فرق دارد چون اصلا عرصه دریا عرصهای است که امکانات نشست و برخاست، باند فرودگاه و... وجود ندارد حتی روی نوع دوربینها اثر رطوبت دریا و شدت نور فرق دارد. فرق دیگر این است که بیشتر اهداف در خشکی ثابت هستند اما در دریا این طور نیست و همه اهداف در حال حرکت هستند و باید اطلاعات هدف را به صورت لحظهای داشته باشیم. پهپاد سیمرغ با سقف پروازی بالا و مداومت پروازی و برد بسیار زیاد با این رویکرد است که دستبلند ایجاد شده باشد و این دستبلند در نیرویدریایی هر لحظه در حال تکمیل است. در خصوص پهپادهای عمودپرواز هم باید گفت که فناوری پیشرفتهای دارد اما در حال مرزشکنی هستیم. امروز پهپادی که داریم برای شناسایی استفاده میشود یا حمل برخی محمولهها؛ اما کارهای فناورانه خیلی خوبی در جریان است که باید صبر کنید تا اخبار خوبش را در آینده بشنوید.
در موشکهای کروز دریایی به چه میزان توانی دست پیدا کردهایم؟
الان همه انواع موشک های کروز را که به صورت بومی تولید شده اند در اختیار داریم. موشکها را بر مبنای قابلیتهای تهدید طراحی کردیم یعنی اگر ناوشکن دشمن قابلیت سرعت 35گره را در دریا دارد، موشکهای کروز طوری طراحی شده که با آن سرعت و جابهجایی به هدف بخورد. موشک کروز دریایی شهیدابومهدی که برای نیرویدریایی ارتش طراحی شد و با موفقیت تست خود را انجام داد و بیش از هزار کیلومتر پرواز کرد، یک موشک قابل برنامهریزی است یعنی اگر بخواهید این موشک در نقطهای بچرخد میتواند این کار را انجام دهد و طبق برنامه و مسیر تعریف شده به سمت هدف برود.
آخرین وضعیت اعزام ناوگروههای ما به آبهای آزاد و بینالمللی به کجا رسید؟ قول حضور در غرب اقیانوس اطلس را داده بودید. آیا گلوگاه بودجهای یا فنی دارید؟ با توجه به افزایش رفتوآمد نفتکشهای ایرانی به ونزوئلا و تهدیدات آمریکاییها برنامهای برای اسکورت این کشتیها تا ونزوئلا دارید؟
نمیدانم چرا این قدر اقیانوس اطلس برای رسانهها جذاب است شاید از این بابت که یک فضای تقابلی و در مقابل یک دشمن سنتی است. امروز نیرویدریایی ارتش هیچ محدودیتی برای رفتن به هر اقیانوسی در دنیا را ندارد و به هر جا نیاز باشد و نظام صلاح بداند، می رود و محدودیت فنی و عملیاتی وجود ندارد و با اقتدار هم در این دریاها حاضر میشویم. اگر لازم باشد شناورهای تجاری و نفتکشهای خودمان را به هر نقطه و هر بندری اسکورت میکنیم و این کار را با اقتدار انجام میدهیم و توانایی آن را هم خیلی خوب داریم.
حتی تا ونزوئلا؟
بنادر ونزوئلا از نگاه ما بنادر معمولی هستند و هیچ فرقی با سایر بنادر ندارند.
وضعیت ایران در دریای خزر در این مدت چه تغییری داشته است؟
هم ما و هم همه کشورهای اطراف دریای خزر این دریا را دریای صلح و دوستی میدانیم و نکته مهم برای ما این است که هیچ کشور و نیروی نظامی خارجی در این دریا فعالیت نکند. این را توافق کردیم و خیلی محکم پای آن هستیم. معتقدیم تواناییها و تلاشهای مجموعه نیروهای دریایی این منطقه خیلی بیشتر از نیازهای حفظ امنیت منطقه است. تعاملات خیلی خوبی با کشورهای اطراف داریم و به جرئت میشود گفت هیچ موردی از تردید و اختلاف نظامی در خزر وجود ندارد و به هیچ کسی هم اجازه نمی دهیم امنیت خزر را خدشه دار کند. حتی با وجود کرونا در همین شرایط با رعایت تمامی پروتکل های بهداشتی با دو ناو موشکانداز در رزمایش قفقاز 2020 روسیه شرکت کردیم. در خزر امنیت خیلی خوبی وجود دارد و کشورهای ساحلی هم معتقدند امنیت باید توسط کشورهای منطقه حفظ شود.
رزمایش با کشورهای آیونس به کجا رسید؟
به کشورهای عضو آیونس(اجلاس فرماندهان نیروهای دریایی حاشیه اقیانوس هند) هم اعلام آمادگی کردیم تا رزمایشی را که سال گذشته به واسطه کرونا عقب افتاد، به محض مناسب شدن شرایط در سال 2021 انجام دهیم.
به نظرتان رشد جاسک چطور بوده و میتواند زمانی برای ما نقطه مناسبی به عنوان سپر تنگه هرمز باشد؟
مقام معظم رهبری بارها گفتهاند که سواحل مکران عقبه خلیجفارس است و اگر در خلیجفارس دنبال امنیت هستیم نقطه دفاعی و عقبه آن باید در دریای عمان شکل بگیرد. حتما جاسک به شکل سپری برای تنگه هرمز عمل میکند. از موقعی که ما در جاسک مستقر شدیم و زیردریاییها و ناوشکنهای خود را بردیم، نقاط ایستایی دشمن در دریا تغییر کرده و فاصله زیادی از سواحل ما گرفتند و حدود 700، 800کیلومتر دورتر از سواحل ایران پراکنده هستند.
از وقتی که در اختیار روزنامه خراسان قرار دادید، صمیمانه تشکر میکنم.
منبع: خراسان